پروژه ارز دیجیتال سروم (SRM) و صرافی غیرمتمرکز سروم (Serum) با نام سم-بنکمن فراید و صرافی اف‌تی‌ایکس گره خورده است. در این مقاله به معرفی کامل این پروژه می‌پردازیم.
فهرست محتوا
سروم چیست؟
سروم یک صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال است که بر روی بلاک چین سولانا (Solana) ساخته شده است. سروم (Serum) یکی از اولین پروژه‌های بزرگی است که بر روی سولانا (Solana) ساخته شده است و با سایر ارزهای دیجیتال از جمله بیت‌کوین و اتریوم قابلیت هم‌تراکنش‌پذیری (interoperability) دارد. برخلاف سایر صرافی‌های غیرمتمرکز یا دکس‌ها (DEX)، سروم قابلیت انجام معاملات مبتنی بر سفارش مانند صرافی‌های متمرکز ارزهای دیجیتال را دارد. سروم می‌تواند بین 50 تا 65000 تراکنش در ثانیه انجام دهد که نرخ انجام تراکنش در ثانیه (TPS) فعلی بلاک‌چین سولانا است.
صرافی غیرمتمرکز سروم در حال حاضر دارای حدود 30 بازار مختلف ارزهای دیجیتال است که در همه آنها جفت‌ارزهایی در برابر تتر (USDT) یا یو‌اس‌دی‌کوین (USDC) معامله می‌شوند. هر کسی می تواند دکس (DEX) خود را بر روی دکس سروم ایجاد کند و با استفاده از دستورالعمل‌های ذکر شده در آکادمی سروم از جفت های معاملاتی اضافی پشتیبانی کند. تاکنون بیش از 18 دکس سروم راه‌اندازی شده است و صرافی غیرمتمرکز سروم حتی از طریق گوشی‌های اندروید (Android) و آی‌او‌اس یا اپل (iOS) هم به شرط داشتن اپلیکیشن کوین۹۸ (Coin98) در دسترس است.
ارز دیجیتال سروم چیست
در پاسخ به اینکه ارز دیجیتال سروم چیست باید گفت یک توکن اس‌پی‌ال (SPL) در بلاک‌چین سولانا و یک توکن ایی‌آر‌سی-بیست (ERC-20) در بلاک‌چین اتریوم است. از آن در اکوسیستم دیفای متعلق به پروژه سروم (Project Serum’s DeFi ecosystem) استفاده می‌شود، به ویژه برای استیک کردن در صرافی غیرمتمرکز سروم. برای اجرای یک گره یا نود (node) اعتبار سنجی (validator) در صرافی غیرمتمرکز سروم (Serum DEX)، استیک کردن توکن سروم ضروری است. استیک کردن همچنین می‌تواند موجب کاهش کارمزد معاملات در دکس یا صرافی غیرمتمرکز (DEX) سروم شود. همچنین می‌توان هر یک میلیون توکن سروم (SRM) را به یک مگاسروم (MegaSerum) که به شکل ام‌اس‌آر‌ام (MSRM) نوشته می‌شود تبدیل کرد و بالعکس، یک مگاسروم (MegaSerum) را یک میلیون توکن سروم (SRM) تبدیل کرد.
مگاسروم (MSRM) مزایای بیشتری به دارندگان و هولدرهای خود می‌دهد و همچنین برای اجرای یک گره یا نود اعتبارسنجی نیز لازم است. توکن مگاسروم (MSRM) همچنین به عنوان یک توکن ایی‌آر‌سی-بیست (ERC-20) نیز موجود است. در هر مقطع زمانی تنها 1000 مگاسروم (MSRM) می‌تواند وجود داشته باشد. هر دو توکن سروم (SRM) و مگاسروم (MSRM) می‌توانند بین اتریوم و سولانا با نرخ 1-1 مبادله شوند. سروم (SRM) برای حاکمیت دکس یا صرافی غیرمتمرکز سروم و پروتکل‌های دیفای آینده در اکوسیستم پروژه سروم (Project Serum) استفاده می‌شود. 68٪ از کارمزدهای شبکه سروم صرف خرید و سوزاندن توکن سروم (SRM) می‌شود.
تیم تشکیل دهنده
چه کسی سروم (SRM) را ایجاد کرد؟
آلامدا ریسرچ (Alameda Research)، همراه با صرافی اف تی ایکس (FTX)، سروم (Serum) را در سال 2020 ایجاد کرد و تصمیم گرفت آن را بر روی سولانا (Solana) بسازد.
سم بنکمن-فراید (Sam Bankman-Fried)، بنیانگذار اف‌تی‌ایکس (FTX) و سروم (Serum)، تصمیم گرفت تا این صرافی غیرمتمرکز را در اکوسیستم سولانا (Solana) بسازد، زیرا امکان تراکنش‌های سریع‌تر و ارزان‌تر را در مقایسه با سایر بلاک‌چین‌ها فراهم می‌کند.
مشاوران
وب سایت مسری‌دات‌آی‌او (messari.io) افراد زیر را به عنوان مشاور پروژه سروم معرفی کرده است:
اشخاص حقیقی
کلوین لیو (Calvin Liu)، مدیر استراتژی و یا راهبرد پروژه کامپاند (Compound)
کلمنت ایپ (Clement Ip)، یکی از بنیانگذاران جنسیس بلاک (Genesis Block)
دن فریدبرگ (Dan Friedberg)، مشاور عمومی
دن ماتوزوسکی (Dan Matuszewski)، مدیر و هم‌بنیانگذار هولدینگ سی‌ام‌اس (CMS Holdings LLC)
گری وانگ (Gary Wang)، مدیر ارشد فنی (CTO) در صرافی اف‌تی‌ایکس (FTX)
لانگ وونگ (Long Vuong)، یکی از بنیانگذاران سروم و بنیانگذار و مدیر عامل تومو‌چین (TomoChain)
رابرت لشنر (Robert Leshner): مدیرعامل کامپوند
سم بنکمن-فراید (Sam Bankman-Fried): مدیر عامل
سانتیاگو روئل سانتوس (Santiago Roel Santos): شریک در پروژه پارافای کپیتال (ParaFiCapital)
سباستین کانی‌بیر (Sebastian Conybeare)، مهندس نرم‌افزار در آلمدا ریسرچ (Alameda Research)
شین مولیدور (Shane Molidor)، رئیس توسعه کسب و کار در اسندکس (AscendEX)
بنیانگذاران
سروم (Serum) توسط سم بنکمن-فراید (Sam Bankman-Fried)- مدیر عامل صرافی مشتقات ارزهای دیجیتال اف‌تی‌ایکس (FTX) و یکی از بنیانگذاران موسسه معاملات کمی آلامدا ریسرچ (Alameda Research)- تأسیس شد.
بنکمن-فراید از موسسه فناوری ماساچوست (Massachusetts Institute of Technology) یا همون دانشگاه ام‌آی‌تی (MIT) با مدرک کارشناسی در فیزیک فارغ التحصیل شد.
سرمایه گذاران
سروم در مجموع 20 میلیون دلار سرمایه در 5 دور جمع آوری فاند کرده است. آخرین بودجه آنها در 3 سپتامبر 2020 جمع آوری شد.
تاریخچه
تاریخچه سروم (Serum) با سم بنکمن-فراید (Sam Bankman-Fried) آغاز می‌شود. مدت کوتاهی پس از ترک جین استریت (Jane Street) در اواخر سال 2017، سم یک شرکت تجارت ارز دیجیتال را با نام آلامدا ریسرچ (Alameda Research) تأسیس کرد.
در سال 2019، سم بنکمن-فراید صرافی مشتقات ارزهای دیجیتال اف‌تی‌ایکس (FTX) را تأسیس کرد. او همچنین مدتی در جامعه دیفای (DeFi) فعال بوده است و برخی آن را رهبر جامعه بدنام صرافی غیرمتمرکز سوشی‌سو‌آپ (SushiSwap DEX) می‌دانند.
داستان سروم (Serum) چیزی شبیه به این است: سم بنکمن-فراید و سایر اعضای تیم صرافی اف‌تی‌ایکس در حال ایده پردازی و توفان ذهنی (brainstorming) بودند تا یک پروتکل دیفای (DeFi) بسازند. آنها تصمیم گرفتند یک دکس (DEX) بسازند اما می‌دانستند که با توجه به ویژگی‌های شبکه فشرده‌ای که می‌خواستند آن را داشته باشد، نمی‌توان آن را روی اتریوم ساخت. پس از بررسی چندین بلاک‌چین مختلف، تیم در نهایت سولانا را انتخاب کرد، یک بلاک‌چین که با در نظر گرفتن کارایی طراحی شده است.
سم بنکمن-فراید و تیم می‌خواستند دکس آنها یک پلتفرم مستقل باشد – چیزی جدید و جدا از صرافی اف‌تی‌ایکس. آنها پس از گردآوری یک سیاهه گسترده از ایده‌ها برای یک نام جدید، و خط زدن آن‌هایی که توسط یک پروژه کریپتوی موجود و یا دامنه وب‌سایت استفاده شده بودند، در نهایت تصمیم گرفتند دکس خود را سروم نامگذاری کنند. ساخت صرافی غیرمتمرکز سروم حدود سه ماه طول کشید که وایت پیپر یا سفید نامه آن در جولای ۲۰۲۰ منتشر شد. خود این صرافی در پایان ماه آگوست راه اندازی شد.
سروم چگونه کار می کند؟
توجه به این نکته مهم است که صرافی غیر متمرکز سروم (Serum) هنوز در حال توسعه است و نحوه عملکرد آن احتمالاً تحت تأثیر تغییر نقش آن در اکوسیستم آینده پروژه سروم (Serum) قرار خواهد گرفت. سه مکانیسم اساسی وجود دارد که زیربنای دکس سروم (Serum) است.
اولی استاندارد سولانا (Solana) برای توکن اس‌پی‌ال (SPL)، دومی پروتکل هم‌تراکنش‌پذیری (interoperability) سروم (Serum) و سومی توکن اس‌آر‌ام (SRM) این پروژه است. توکن اس‌آر‌ام (SRM) همراه با استیکینگ (staking) و فرآیند رای گیری اس‌آر‌ام (SRM) به طور مفصل در بخش بعدی توضیح داده خواهد شد.
توکن های اس‌پی‌ال (SPL)
ارزهای دیجیتالی که در صرافی غیرمتمرکز سروم (Serum DEX) می‌بینید مانند یرن فایننس (YFI)، تتر (USDT)، و یو‌اس‌دی‌کوین (USDC) توکن‌های اتریومی یا ایی‌آر‌سی-بیست (ERC-20) نیستند، بلکه توکن‌های اس‌پی‌ال (SPL) هستند. توکن‌های اس‌پی‌ال (SPL) در سولانا مانند توکن‌های ایی‌آر‌سی-بیست (ERC-20) در اتریوم هستند. هر توکنی که در دکس سروم (Serum DEX) استفاده می‌شود ولی اس‌پی‌ال (SPL) نباشد، برای استفاده در پروتکل‌های مبتنی بر سولانا– به همان روشی که بیت‌کوین برای استفاده در پروتکل‌های مبتنی بر اتریوم رپد (Wrapped) می‌شود– رپد می‌شود.
رپد توکن (Wrapped Token) در رمزارزها را می‌توان به سادگی به این صورت درک کرد که ارز دیجیتال خود را (به عنوان مثال 1 بیت کوین) به یک متولی (مثلاً پروتکل رن) می‌دهید که سپس مقدار مساوی توکن را در یک بلاک‌چین دیگر ضرب (mint) می‌کند (یا ایجاد می‌کند): مثلا 1 رن‌بی‌تی‌سی (renBTC)، که می تواند در اتریوم استفاده شود. در این مثال، ۱ بیت کوین شما از مقدار معادل رن‌بی‌تی‌سی (renBTC) پشتیبانی می کند تا بتوانید از آن در بلاک‌چین اتریوم به عنوان یک توکن ایی‌آر‌سی-بیست (ERC-20) استفاده کنید.
رمزارزهای سایر بلاک‌چین ها را می توان به دو طریق به توکن‌های اس‌پی‌ال (SPL) تبدیل کرد و در دکس یا صرافی غیرمتمرکز سروم معامله کرد: با استفاده از صرافی اف‌تی‌ایکس (FTX) یا استفاده از افزونه/کیف پول مرورگر متامسک (Metamask). در هر دو مورد، به کیف پول سالت‌دات‌آی‌او (Sollet.io) نیاز دارید که برای تعامل با دکس سروم نیز استفاده می‌شود. کیف پول سالت‌دات‌آی‌او (Sollet.io) یک افزونه مرورگر نیست و نیازی به دانلود هیچ نرم افزاری نیز ندارد و کاملاً مبتنی بر وب است.
صرافی اف‌تی‌ایکس (FTX) نسخه‌های رپدشده (Wrapped) اس‌پی‌ال (SPL) رمزارزهای محبوب مانند بیت‌کوین، اتریوم و چین‌لینک را ارائه می‌دهد. همانطور که ممکن است حدس زده باشید، اف‌تی‌ایکس (FTX) همان متولی یا کاستودینی (custodian) است که بیت کوین واقعی، اتریوم و غیره را نگه می‌دارد که شما برای ضرب یا مینت (mint) نسخه‌های رپد شده اس‌پی‌ال (SPL) که می‌توانید در دکس سروم استفاده کنید، ارائه می دهید. هنگامی که آنها را با استفاده از صرافی اف‌تی‌ایکس (FTX) ضرب می‌کنید، به کیف پول سالت‌دات‌آی‌او (Sollet.io) شما واریز می شوند.
هر توکن ایی‌آر‌سی-بیست (ERC-20) را می توان با استفاده از کیف پول متامسک (Metamask) به یک توکن معادل اس‌پی‌ال (SPL) رپدشده تبدیل کرد. وقتی این کار را انجام می‌دهید، توکن‌های ایی‌آر‌سی-بیست (ERC-20) شما در یک قرارداد هوشمند بدون تراست (trustless) روی اتریوم قفل می‌شوند و کیف پول سالت‌دات‌آی‌او (Sollet.io) معادل‌های توکن اس‌پی‌ال (SPL) رپدشده را برای استفاده در دکس یا صرافی غیرمتمرکز سروم (Serum DEX) مینت (mint) یا ضرب می‌کند.
قابلیت هم‌تراکنش‌پذیری
صرافی غیرمتمرکز سروم (Serum DEX) از قراردادهای هوشمند با مشوق‌های اقتصادی تعبیه‌شده استفاده می‌کند تا به کاربران اجازه دهد تا دارایی‌های خود را در میان بلاک‌چین‌های مختلف (مانند اتریوم برای بیت‌کوین) به روشی بدون تراست (trustless) مبادله کنند. این امر نیاز به این دارد تا هر دو طرف درگیر در مبادله مقداری وثیقه را برای اجرای سوآپ (swap) یا مبادله بگذارند.
اگر طرف دیگر درگیر در مبادله وجوه خود را به موقع دریافت نکند، می‌توانند با ارسال یک عکس فوری از درخواست تراکنش که در بلاک‌چین سولانا ذخیره شده است، مبادله انجام شده با قرارداد هوشمند را به چالش بکشند. اگر اعتراضشان معتبر باشد، آنها مقادیر استیک شده توسط فرستنده را به دست می‌آورند. اگر نامعتبر باشد، فرستنده بخشی از مقادیر استیک شده توسط گیرنده را دریافت می‌کند.
توکنامیک سروم
عرضه اولیه (ICO) ارز دیجیتال سروم
پروژه سروم در 11 آگوست 2020 میزبان همزمان دو عرضه اولیه در صرافی (IEO) برای توکن سروم (SRM) بود. این دو عرضه در صرافی‌های اف‌تی‌ایکس (FTX) و بیت‌مکس (BitMEX) انجام شد. هر صرافی 3 میلیون توکن سروم (SRM) را با قیمت تقریباً ۱۱ سنت برای هر توکن فروخت. با فروش مجموعا 6 میلیون توکن سروم (SRM) در مجموع، 660 هزار دلار جمع‌آوری شد. احراز هویت مشتری برای هر دو عرضه اولیه در صرافی مورد نیاز بود و سقف 1800 شرکت‌کننده بین هر دو صرافی تعیین شد.
البته یک پیش‌فروش توکن سروم هم بود که در آن 400 مگاسروم (معادل 400 میلیون توکن سروم) با قیمت ۸ هزار دلار برای هر مگاسروم (MSRM) فروخته شد. در حالی که فروش در این مبلغ مساوی با 32 میلیون دلار می‌شود، اما پروژه سروم اعلام کرد که تنها 20 میلیون دلار از این پیش‌فروش جمع آوری شد. این حدود 4 درصد از کل عرضه 10 میلیارد سروم (SRM) را تشکیل می‌دهد. توکن سروم (SRM) به دلیل مکانیسم خرید و سوزاندن توکن‌ها که قبلاً ذکر شد، ضدتورمی است.
از 96 درصد باقی مانده، 20 درصد برای تیم و مشاوران، 22 درصد برای مشارکت کنندگان پروژه، 27 درصد برای صندوق های تشویقی اکوسیستم و 27 درصد آخر به یک صندوق شریک و همکار اختصاص داده شده است.
تنها حدود 10 درصد از کل عرضه سروم در حال حاضر در گردش است. این شامل 6 میلیون سروم (SRM) فروخته شده در طول عرضه اولیه در صرافی‌ها، به اضافه 169 میلیون سروم (SRM) است که برای تامین نقدینگی برای صرافی‌ها استفاده می‌شود (تنها 44 میلیون از این موارد در حال حاضر در زمان نگارش در گردش هستند). 825 میلیون سروم (SRM) دیگر برای ایجاد انگیزه برای کاربران برای ایجاد اکوسیستم سروم (به عنوان مثال قابلیت قرارگیری در اپلیکیشن موبایلی کوین۹۸ Coin98) اختصاص داده شده است.
90 درصد باقیمانده توکن‌های سروم (SRM) که در گردش نیستند تا آگوست 2021 به طور کامل قفل بود. پس از این مرحله، سروم (SRM) باقیمانده به صورت خطی در یک دوره شش ساله باز می‌شود. این برای اطمینان از دوام طولانی مدت پروژه سروم بود.
استیکینگ سروم (SRM)
دکس یا صرافی غیرمتمرکز (DEX) سروم دارای یک سیستم استیکینگ بسیار پیچیده است. اول، برای تبدیل شدن به یک نود (node) یا گره اعتبارسنجی (validator)، باید 10 میلیون توکن سروم (SRM) را استیک کنید، که 1 میلیون آن باید به شکل 1 مگاسروم (MSRM) باشد. هرکسی می‌تواند گره یا نود خود را ایجاد کند تا به یک رهبر (Leader) تبدیل شود و از دیگران بخواهد که و توکن سروم لازم را به نود خود واگذار کند تا به یک اعتبارسنج تبدیل شود. هر گره یا نود می‌تواند حداکثر 100 میلیون سروم (SRM) را استیک کند.
نودها یا گره‌های اعتبارسنجی دو وظیفه در شبکه سروم دارند: پشتیبانی از مبادله بین‌زنجیره‌ایی (cross-chain) و «چرخاندن میل لنگ». کارکرد دوم به این واقعیت اشاره دارد که سفارشات در صرافی غیرمتمرکز سروم (Serum DEX) به دلیل ماهیت بلاک‌چین سولانا به طور خودکار انجام نمی‌شود – آنها باید به صورت دستی توسط شخص ثالث فعال شوند، که در این مثال یک نود یا گره اعتبارسنجی است.
در حالی که پاداش‌های نودها قطعی نیستند، درصد بازده سالانه 2٪ در سال، با حداکثر 13٪ اضافه بر اساس عملکرد گره تعیین می‌شود. این بازده ناشی از بخشی از هزینه های اکوسیستم سروم است که در حال حاضر 10٪ تعیین شده است. این هزینه‌ها می‌تواند در آینده با رای جامعه سروم تغییر کند. به نظر می رسد تنها جایی که در حال حاضر می توانید سروم (SRM) را استیک کنید، از طریق صرافی اف‌تی‌ایکس (FTX) است.
رای گیری سروم
در زمینه رای‌گیری، گره‌های اعتبارسنجی در سروم را می‌توان روی «استیک رأی‌دهی» یا «استیک واگذار شده» تنظیم کرد. در نودهای دارای استیک رای دهی، توکن‌های سرومی (SRM) که به نود واگذار شده‌اند می‌توانند مستقل از رهبر نود (node Leader) رای دهند. تمامی سروم‌های تفویض شده به نودهای استیک واگذار شده به طور خودکار به هر پیشنهادی مانند رهبر نود رأی می‌دهند. رای گیری از طریق اکوسورم (Ecoserum) انجام می‌شود.
برای ارائه هر پیشنهاد باید ۵۰ هزار توکن سروم (SRM) پرداخت کرد که از کل مبلغی که روی یک نود استیک شده است (اعم از واگذاری یا عدم واگذاری) کسر می‌شود. بیش از 60٪ از کل سروم (SRM) که در حال حاضر استیک شده است باید به این پیشنهاد رای مثبت دهند تا آن پیشنهاد تصویب شود. در صورت تصویب پیشنهاد ، ۵۰ هزار توکن سروم (SRM) به نود بازگردانده می‌شود. اگر پیشنهاد رد شود، 50000۵۰ هزار توکن سروم (SRM) اخذ شده سوزانده می‌شود. گره‌ها یا نودها (node) می‌توانند پیشنهاداتی برای تغییر قوانین پروتکل مانند میزان کارمزدها ارائه دهند.
چگونه سروم بخریم؟
اگر به دنبال خرید ارز دیجیتال سروم (SRM) هستید، به نظر می‌رسد بهترین گزینه‌های شما بایننس (Binance) و اوکی‌اکس (OKEx) باشند. در حالی که سروم (SRM) در بیش از ۱۲ صرافی ارزهای دیجیتال ارائه می‌شود، حجم آن در این صرافی‌ها بسیار بالاتر است.
اما از آنجایی که همه گزینه‌های بالا به احراز هویت نیاز دارند و کاربران ایرانی قادر به استفاده از آنها نیستند، مطمئن‌ترین صرافی برای کاربران ایرانی اکسکوینو است که از اسفند ۱۴۰۰ امکان خرید و فروش ارز دیجیتال سروم را به کاربران خود ارائه کرده است.
کیف‌پول‌ها و صرافی‌های سروم
اگر از طرفداران کیف‌پول‌های موبایلی هستید، بهترین گزینه شما همان اپلیکیشن کوین-۹۸ (Coin98) است که قبلا ذکر شد. در غیر این صورت بهترین شرط شما کیف پول وب سالت‌دات‌آی‌او (Sollet.io) خواهد بود. هم کیف پول موبایلی کوین-۹۸ (Coin98) و هم کیف پول تحت وب سالت‌دات‌آی‌او (Sollet.io) به شما امکان دسترسی به صرافی غیرمتمرکز سروم (Serum DEX) را می‌دهند.
از آنجایی که همه گزینه‌های بالا به احراز هویت نیاز دارند و کاربران ایرانی قادر به استفاده از آنها نیستند، یکی از مطمئن‌ترین کیف‌پول‌های مناسب برای کاربران ایرانی اکسکوینو است که از اسفند ۱۴۰۰ امکان ذخیره این ارز دیجیتال را به کاربران خود ارائه کرده است.
آینده سروم (SRM)
ظرف 12 ساعت پس از عرضه اولیه سروم در صرافی‌ها در 11 آگوست، توکن سروم (SRM) با بیش از 15 برابر قیمت عرضه اولیه آن که 11 سنت بود معامله شد. رشد قیمت به علت انتظار برای انتشار صرافی غیرمتمرکز سروم، که در پایان ماه آگوست انجام شد، به روند افزایشی خود ادامه داد.
در روزهای پس از عرضه، توکن سروم (SRM) به بالاترین قیمت خود یعنی نزدیک به 4 دلار رسید.
سروم یک پروژه بسیار بسیار جاه طلبانه است. در حالی که لیست طولانی وعده‌های آن باعث می‌شود که بسیاری آن را حذف کنند، اما به قول معروف مشک آن است که خود ببوید نه آنکه عطّار بگوید. تیم و توکنامیک این پروژه می‌تواند خود گواه کیفیت این پروژه باشد. سم بنکمن-فراید چیزی کمتر از یک دانشمند دیوانه در حوزه دیفای نیست. کسانی که مصاحبه‌های او را دیده‌اند، احتمالاً پرش‌های پرهیجان پا و زانوی او را در هنگام بحث درباره راه‌های مختلف بهبود فضای ارزهای دیجیتال دیده‌اند.
در رابطه با توکنامیک سروم، سم بنکمن-فراید در یک پست وبلاگ این پروژه ادعا کرد که تصمیم به سرمایه‌گذاری در یک دوره 7 ساله، بسیاری از شرکت‌های بزرگ سرمایه‌گذاری حامی پروژه‌های خطرپذیر را که به این پروژه علاقه مند بودند، ترساند. همانطور که بسیاری از شما ممکن است بدانید، سرمایه‌گذاران خطرپذیر در ماه‌های اخیر، شاید حتی سال‌ها، آفت فضای کریپتو بوده‌اند. حضور آنها اغلب منجر به توزیع نامناسب توکن‌ها و حتی طرح‌های بی‌شرمانه پامپ و دامپ شده است.
در حالی که به نظر می‌رسد عرضه اولیه دوگانه برای توکن سروم (SRM) کاملاً منصفانه بوده است، فروش تنها 6 میلیون سروم (SRM) کمی تعجب آور است. یعنی باید این را در نظر گرفت که این کمتر از 0.06٪ از کل عرضه 10 میلیارد توکن سروم (SRM) است. اگرچه این ممکن است بخشی از تضمین طول عمر اکوسیستم سروم باشد، با این وجود، پرچم قرمزی است که فقط می‌توان با حدس و گمان به دلیل برافراشته شدن آن رسید.
هنوز راه زیادی در پیش روی پروژه سروم باقی مانده است. سروم دکس یا صرافی غیرمتمرکز (DEX) سروم هنوز در مراحل اولیه خود است، اما پیشرفت در حال رخ دادن است. تعداد صرافی‌های غیرمتمرکز ساخته شده روی سروم از تعداد انگشت شماری در عرض یک ماه به نزدیک به 20 رسید. ممکن است کسانی که حواسشان جمع است متوجه صرافی غیرمتمرکز سروم در کوین‌مارکت‌کپ (CoinMarketCap) نیز شده باشند.
حجم 24 ساعته صرافی غیرمتمرکز سروم بیش از 1 میلیون دلار است و به نظر می‌رسد به آرامی اما پیوسته در حال افزایش است. یعنی در عرض 6 هفته از راه اندازی! آیا این پروژه می‌تواند وزنه‌های سنگینی مانند یونی‌سو‌آپ (Uniswap) را پشت سر بگذارد؟ باید منتظر بود و دید.
