شبکه فانتوم (Fantom Network) در سال ۲۰۱۹ با هدف برطرف کردن چالش‌های اصلی بلاکچین، شامل امنیت، مقیاس‌پذیری و تمرکززدایی، به وجود آمد تا تعادلی بین این سه مولفه برقرار کند. این پلتفرم غیرمتمرکز و متن‌باز، به کاربران این امکان را می‌دهد که قراردادهای هوشمند بسازند و برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) و دارایی‌های دیجیتال را توسعه دهند. در این مقاله، به بررسی این موضوع می‌پردازیم که شبکه فانتوم چیست، ویژگی‌های شبکه فانتوم چه هستند و عملکرد آن چگونه است. همچنین درباره رمزارز FTM صحبت خواهیم کرد.
شبکه فانتوم چیست؟
در پاسخ به این سوال که شبکه فانتوم چیست؟ باید گفت شبکه فانتوم، مشابه دیگر رقبای اتریوم، هدف دارد تا هزینه‌های پایین‌تر و مقیاس‌پذیری بیشتری نسبت به پلتفرم قراردادهای هوشمند اتریوم 1 فراهم کند. کاربران در بلاکچین فانتوم می‌توانند به جای تکیه بر لایه اصلی اجماع، شبکه‌های مستقل خود را بسازند و آن‌ها را در بلاکچین مستقر کنند.
به این ترتیب، اپلیکیشن‌های ساخته شده بر روی فانتوم، قادر به اجرا در بلاکچین‌های اختصاصی خود هستند و از سرعت، امنیت و نهایی‌سازی بلاکچین اصلی فانتوم بهره می‌برند. بلاکچین‌های مستقل در این شبکه ماژولار هستند و به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهند که آن‌ها را بر اساس نیاز خاص خود پیکربندی کنند.
Fantom Network ساختار والد-فرزند دارد که از شبکه‌های فرعی مجزا پشتیبانی می‌کند و میزبان برنامه‌های غیرمتمرکز با انواع مختلف است. زیرساخت‌های فانتوم با استفاده از مکانیزم اجماع اثبات سهام و قابلیت تحمل خطای بیزانسی غیرهمزمان (aBFT) به یکدیگر متصل شده‌اند که کارایی عملیاتی کلی شبکه را حفظ می‌کند. این ساختار امنیت شبکه را تامین کرده و در عین حال سرعت بالا را تضمین می‌کند.
ویژگی‌های شبکه فانتوم چیست؟
فانتوم یک پلتفرم قرارداد هوشمند است که با هدف ارائه راه‌حل‌های سریع، ایمن و مقیاس‌پذیر برای برنامه‌های غیرمتمرکز طراحی شده است. این شبکه از پروتکل اجماع گراف غیر چرخه‌ای جهت‌دار (DAG) به نام Lachesis بهره می‌برد که توان عملیاتی بالا و کارمزد تراکنش پایین را به ارمغان می‌آورد. اما ویژگی‌های کلیدی شبکه فانتوم چیست؟
- مدولار بودن: معماری مدولار فانتوم آن را به شبکه‌ای قابل تنظیم و سازگار تبدیل می‌کند که می‌تواند به راحتی برنامه‌های غیرمتمرکز مبتنی بر اتریوم را به شبکه اصلی فانتوم منتقل کند.
- مقیاس‌پذیری: برنامه‌های ساخته شده بر روی فانتوم به صورت مستقل عمل می‌کنند و عملکرد آن‌ها تحت تاثیر ترافیک شبکه قرار نمی‌گیرد.
- منبع باز: هر فردی می‌تواند گره‌ای را در شبکه فانتوم اجرا کند و کد زیرین پروتکل را که در GitHub منتشر شده است، سفارشی‌سازی کند.
- امنیت: فانتوم از مکانیسم اجماع Lachesis بهره می‌برد که طبق ادعای تیم پروژه، سریع‌تر، ایمن‌تر و مقیاس‌پذیرتر از سیستم‌های اجماع کلاسیک و ناکاموتو است.
لایه‌های شبکه فانتوم چیست؟
شبکه فانتوم دارای معماری سه لایه است که هرکدام وظایف خاصی را برای عملکرد بهینه بلاکچین انجام می‌دهند. در ادامه به بررسی این موضوع که لایه‌های شبکه فانتوم چیست و هریک چه وظایفی دارند می‌پردازیم:
زنجیره اپرا (Opera Core)
لایه اول که با نام Opera Core شناخته می‌شود، مسئول اجماع و اعتبارسنجی تراکنش‌ها است. زنجیره اپرا یا Opera Chain هسته اصلی شبکه فانتوم است که مسئول اجماع بلاکچین می‌باشد. الگوریتم اجماع Lachesis که نسخه پیشرفته‌ای از تحمل خطای بیزانسی ناهمزمان است، به شبکه این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به رهبر مرکزی و به طور غیرهمزمان به اجماع برسد.
این الگوریتم مقیاس‌پذیری و تحمل خطای شبکه را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد و قادر است تا یک سوم گره‌های مخرب یا معیوب را تحمل کند. این ویژگی شبکه را از حملات محافظت کرده و امنیت آن را تضمین می‌کند. مکانیسم اجماع Lachesis قادر است هزاران تراکنش در ثانیه (TPS) را پردازش کند و تراکنش‌ها را در عرض 1 تا 2 ثانیه نهایی کند.
لایه میانی (Opera Ware)
لایه میانی در شبکه فانتوم به عنوان یک واسطه عمل می‌کند تا فرآیند توسعه و استقرار برنامه‌های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند را تسهیل کند. این لایه از ماشین مجازی اتریوم (EVM) پشتیبانی می‌کند که به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد تا قراردادهای هوشمند را با استفاده از ابزارها و زبان‌های شناخته شده در اکوسیستم اتریوم نوشته، مستقر و اجرا کنند. این ویژگی، انتقال برنامه‌های غیرمتمرکز از شبکه اتریوم به فانتوم را ساده‌تر می‌کند.
لایه اپلیکیشن (Application Layer)
اما وظیفه لایه سوم شبکه فانتوم چیست؟ این لایه مسئول بخش‌هایی از بلاکچین است که به طور مستقیم با کاربران نهایی تعامل دارند. در این لایه، برنامه‌های غیرمتمرکز نقش مهمی ایفا می‌کنند. این برنامه‌ها از ویژگی‌های مهم شبکه فانتوم مانند سرعت بالا و هزینه پایین تراکنش‌ها برای ارائه خدمات مالی غیرمتمرکز، از جمله بازی‌ها و توکن‌های غیرقابل تعویض (NFTs)، استفاده می‌کنند.
کیف پول فانتوم در این لایه به کاربران امکان مدیریت امن دارایی‌های دیجیتال، ارسال و دریافت توکن‌ها و تعامل با برنامه‌های غیرمتمرکز را می‌دهد. علاوه بر این، ابزارهایی مانند FTMScan به کاربران این امکان را می‌دهند که به داده‌های بلاکچین فانتوم دسترسی پیدا کنند.
معرفی ارز دیجیتال FTM
توکن فانتوم (FTM) به عنوان ارز بومی شبکه، نقشی بسیار پررنگی در اقتصاد اکوسیستم ایفا می‌کند. این توکن برای پرداخت هزینه‌های شبکه، استیکینگ و حاکمیت مورد استفاده قرار می‌گیرد. توزیع اولیه توکن‌های FTM از طریق فروش عمومی و رویدادهای مختلف انجام شد و فرآیند تخصیص شامل توزیع به سرمایه‌گذاران خصوصی، بنیاد فانتوم، توسعه‌دهندگان اکوسیستم، استخرهای نقدینگی و فعالان شبکه‌های اجتماعی بود. همچنین، FTM در اکوسیستم فانتوم در زمینه‌های مختلفی همچون تامین نقدینگی و مشارکت در برنامه‌های غیرمتمرکز به کار گرفته می‌شود.
بررسی امنیت شبکه فانتوم
اگر تمایل دارید بدانید مکانیزم تامین امنیت شبکه فانتوم چیست، باید بگوییم امنیت این شبکه از طریق مکانیزم گواه اثبات سهام (Proof-of-Stake) تامین می‌شود. برخلاف گواه اثبات کار (Proof-of-Work) که در شبکه‌هایی مانند بیت‌کوین و اتریوم استفاده می‌شود، گواه اثبات سهام به جلوگیری از متمرکزسازی کمک می‌کند. ترکیب این مدل با پروتکل Lachesis، این امکان را فراهم می‌آورد که تعداد نامحدودی نود در شبکه فانتوم مشارکت کنند و در نتیجه، امنیت و تمرکززدایی شبکه افزایش یابد.
همچنین، فانتوم یک شبکه غیرمتمرکز و بدون نیاز به مجوز است، به این معنا که هر فردی می‌تواند به عنوان نود در این شبکه فعالیت کند. کاربران می‌توانند به دو شکل نود تاییدکننده (Validator Node) یا نود نماینده (Delegator Node) در شبکه فعالیت کنند. برای مشارکت به عنوان نود تاییدکننده، شما نیاز به استیکینگ حداقل 1 میلیون واحد از رمزارز FTM (کوین بومی فانتوم) دارید.
جمع‌بندی
در این مقاله به بررسی این‌که شبکه فانتوم چیست پرداختیم و اشاره کردیم که این شبکه یک پلتفرم بلاکچینی است که با هدف حل مشکلات مقیاس‌پذیری، امنیت و تمرکززدایی طراحی شده است. شبکه فانتوم از پروتکل اجماع Lachesis و گواه اثبات سهام رای پردازش سریع و امن تراکنش‌ها استفاده می‌کند. فانتوم با استفاده از معماری مدولار، امکان ایجاد و استقرار برنامه‌های غیرمتمرکز را فراهم کرده و از ماشین مجازی اتریوم برای پشتیبانی از قراردادهای هوشمند بهره می‌برد. توکن بومی این شبکه، FTM، برای پرداخت هزینه‌ها، استیکینگ و حاکمیت استفاده می‌شود. فانتوم با سرعت بالا و هزینه‌های پایین، گزینه‌ای جذاب برای توسعه‌دهندگان و کاربران است.
