قوانین و مقررات استخراج (ماینینگ) رمز ارز در ایران

برای به دست آوردن رمزارز و بهره‌مندی از این ابزار مالی نوین، عمدتاً یا باید آن را با پرداخت پول خرید یا با استفاده از دستگاه ماینر، رمزارز استخراج کرد. پیش از آن‌که به مقررات حوزه استخراج رمزارز در ایران بپردازیم، باید دریابیم که استخراج رمزارز به چه معناست و چگونه انجام می‌شود.

استخراج رمزارز چیست؟

پیش از این در تعریف رمزارز بیان شد که رمزارز نوعی ابزارمالی مبتنی بر بستر بلاک چین است، بلاکچین همانند زنجیره‌ای از بلوک‌هاست که بلاک آخرین تراکنش‌هایی را که هنوز توسط شبکه تأیید نشده‌اند، در خود جای می‌دهد. پس از تأیید اطلاعات تراکنش، بلاک بسته شده و سپس یک بلاک جدید برای درج تراکنش‌های جدید ایجاد می‌شود که باید اعتبارسنجی شده و به زنجیره بپیوندد.

در این بین دستگاه استخراج رمز ارز با حل یک معادله ریاضی پیچیده، بلوک جدیدی به این زنجیره اضافه می‌کند. این معادله ریاضی مانند یک قفل و حل کردن آن مانند پیدا کردن کلید و باز کردن آن است؛ با بازکردن این قفل یک بلوک جدید به زنجیره اضافه شده و به عنوان پاداش به حل کننده این معادله، رمز ارز هدیه داده می‌شود. مسلم است که حل این معادله پیچیده، زمان و انرژی بسیاری را صرف خواهد نمود و بعضاً به حافظه زیادی نیاز دارد.

با توجه به اینکه در کشور ما هزینه مصرف انرژی بسیار پایین است، بسیاری افراد در صدد این هستند که با استقرار یک دستگاه ماینر (استخراج‌کننده) ، اقدام به استخراج رمز ارز نموده و از این طریق درآمد بسیاری کسب کنند.  با این وجود بدیهی است که مصرف بالای انرژی در فرآیند استخراج رمزارز ، منجر به بالا رفتن مصرف برق و پیدایش اختلال در شبکه توزیع برق می‌گردد. لذا بسیاری از دولت‌ها از جمله کشور ما، به این حوزه وارد شده و اقدام به نظارت و تدوین ضوابط و مقررات نموده‌اند.

دریافت مجوز استخراج رمز ارز در ایران

اولین شرط قانونی استخراج رمزارز در کشور ما، دریافت مجوز استخراج رمزارز از وزارت صنعت، معدن و تجارت است و عدم دریافت مجوز فرد را به ضمانت اجراهای کیفری و حقوقی مواجه خواهد نمود.

اشخاص متقاضی استخراج رمزارز، می‌بایست دو مجوز دریافت نماید: مجوز تأسیس مزرعه رمز ارز و مجوز بهره‌برداری

مراحل ثبت نام و دریافت مجوز تأسیس مزرعه رمز ارز از طریق تارنمای بهین یاب (زیر مجموعه وزارت صنعت، معدن، تجارت) به نشانی https://behinyab.ir/auth/sso/login در دسترس متقاضیان استخراج قرار دارد و اشخاص میتوانند با مراجعه به این تارنما نسبت به تکمیل اطلاعات و طی مراحل ثبت نام و دریافت مجوز اقدام نمایند.

پس از دریافت مجوز تأسیس، دارنده مجوز می‌بایست ظرف مدت یکسال نسبت به تأسیس مزرعه رمزارز با شرایط اعلامی خود و سایر ضوابط مقرر اقدام و شروع به استخراج رمزارز نماید. بعد از یکسال، از مزرعه ماینینگ تأسیس شده توسط کارشناسان بازدید شده و در صورت رعایت کلیه شرایط مجوز بهره‌برداری برای شخص صادر می‌گردد.

شرایط قانونی استفاده از دستگاه استخراج رمزارز

بر اساس ماده دو آیین نامه استخراج رمز دارایی مصوب 1401/06/06 با آخرین اصلاحات:  هرگونه « واردات، تولید، فروش و تعمیرات تجهیزات مربوط به استخراج رمزدارایی‌ صرفا با دریافت مجوز از وزارت صمت و از طریق رویه قانونی تجاری و گمرکی مجاز است. (اصلاحی ۱۴۰۱/۱۱/۱۰» لذا با واردکنندگان متخلف حسب مورد مطابق قانون امور گمرکی – مصوب ۱۳۹۰-، قانون مقررات صادرات و واردات – مصوب ۱۳۷۲- و قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز – مصوب ۱۳۹۲- و با تولیدکنندگان و فروشندگان متخلف حسب مورد مطابق با قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی – مصوب ۱۳۸۹، قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز و قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد. – مصوب ۱۳۹۶- با اصلاحات بعدی آنها برخورد خواهد شد.

بعلاوه برابر ماده 10 آیین‌نامه استخراج رمز دارایی: «کشف و شناسایی واردات، تولید، فروش، نصب تجهیزات و مراکز استخراج رمزدارایی به صورت غیرمجاز، توسط اشخاص حقیقی، حقوقی و دستگاههای امنیتی و انتظامی مشمول دریافت پاداش و حق الکشف از دستگاه اجرایی ذیربط و در چهارچوب قوانین و مقررات خواهد بود».

در خصوص نقل و انتقال دستگاه‌های استخراج رمزارز نیز باید توجه داشت: واگذاری این دستگاه‌نها به غیر یا تغییر در تعداد و نوع تجهیزات استخراج رمزدارایی برای دارندگان مجوز مرکز استخراج رمزدارایی باید به صورت دوره های سه ماهه در سامانه وزارت صمت ثبت و مجوز مربوط نیز اصلاح گردد.

 تأمین انرژی دستگاه‌های استخراج رمز ارز

بر اساس ماده 5 آیین نامه استخراج رمز دارایی، استفاده از انشعاب برق یا گاز که برای مصارف دیگر برقرار شده، جهت استخراج رمزدارایی ممنوع است. در صورت تخلف مطابق با قوانین مربوط اقدام می شود.

در این راستا ماده 7 آیین‌نامه مزبور مقرر داشته‌است، مراکز استخراج رمزدارایی مجازند برق مورد نیاز خود را با یک و یا ترکیبی از شیوه های زیر تأمین نمایند:

• حـداث نیروگاه های تجدیدپذیر و یا خرید برق از نیروگاههای تجدیدپذیر جدیدالاحداث که از زمان ابلاغ این آیین‌نامه، مطابق مقررات مصوب وزارت نیرو به بهره برداری خواهند رسید.
• سرمایه گذاری در طرحهای بهینه سازی مصرف انرژی و یا استفاده از گواهی صرفه جویی انرژی تخصیص یافته در چهارچوب دستورالعمل بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست که توسط وزارت نیرو به تصویب می رسد.
• سرمایه گذاری در احداث و بهره برداری از نیروگاه حرارتی تولید برق با تامین سوخت از محل گاز همراه (فلر).

بلاک (Block) مکانی در بلاک چین است که داده‌ها در آن ذخیره می‌شوند. یک بلاک آخرین تراکنش‌هایی را که هنوز توسط شبکه تأیید نشده‌اند، در خود جای می‌دهد. پس از تأیید اطلاعات تراکنش، بلاک بسته شده و سپس یک بلاک جدید برای درج تراکنش‌های جدید ایجاد می‌شود که باید اعتبارسنجی شده و به زنجیره بپیوندد.