کارمزدهای شبکه اتریوم (Ethereum) به پایین‌ترین سطح تاریخی خود رسیده‌اند، در حالی که حجم تراکنش‌ها همچنان ثابت باقی مانده است. این اتفاق نه‌تنها کاربران را شگفت‌زده کرده، بلکه بحث‌های داغی را درباره آینده اقتصادی شبکه اتریوم به راه انداخته است.
نقش EIP-4844 و لایه دوم‌ها در این تحول بزرگ
بر اساس داده‌های جدید، میانگین هفت‌روزه درآمد حاصل از کارمزد تراکنش‌های اتریوم، اکنون به کمتر از ۵۰۰ هزار دلار در روز رسیده است—در حالی که این رقم در اوج خود در مارس ۲۰۲۴ به ۳۰ میلیون دلار رسیده بود!
اما چرا این اتفاق افتاده؟
دو عامل کلیدی نقش اصلی را ایفا کرده‌اند:
1. اجرای ارتقاء EIP-4844 (معروف به Proto-Danksharding):
با معرفی تراکنش‌های «Blob»، هزینه‌های مربوط به داده‌ها در لایه دوم‌ها کاهش چشمگیری داشته است.
2. رشد سریع لایه دوم‌ها به‌ویژه شبکه Base:
کاربران با انتخاب لایه دوم‌ها، از هزینه‌های بسیار پایین‌تر بهره‌مند می‌شوند، در حالی که همچنان از امنیت شبکه اتریوم برخوردارند.
ثبات حجم تراکنش‌ها = پذیرش پایدار
جالب اینجاست که با وجود سقوط کارمزدها، حجم روزانه تراکنش‌ها تقریباً ثابت مانده و در حدود ۱.۲ میلیون تراکنش در روز است. این موضوع نشان می‌دهد که کاهش درآمد، ناشی از کاهش استفاده نیست؛ بلکه ساختار اقتصادی شبکه تغییر کرده است.
تیغ دو لبه برای اکوسیستم اتریوم
این کاهش چشمگیر کارمزدها، برای کاربران و توسعه‌دهندگان یک فرصت بزرگ است:
مزایا برای کاربران:
هزینه پایین تراکنش‌ها باعث دسترسی آسان‌تر، امکان استفاده برای پرداخت‌های روزمره، پروژه‌های کوچک DeFi و کاهش موانع ورود به اکوسیستم می‌شود.
اما چالش برای اعتبارسنج‌ها (Validators):
کاهش درآمد حاصل از کارمزدها ممکن است پایداری اقتصادی شبکه در بلندمدت را تهدید کند؛ زیرا اکنون بخش عمده انگیزه اعتبارسنج‌ها از صدور ETH جدید تأمین می‌شود، نه از کارمزدهای شبکه.
اتریوم ضعیف‌تر از بیت‌کوین در سال ۲۰۲۵؟
در حالی که شبکه اتریوم از نظر کارایی و توسعه فنی در حال پیشرفت است، اما عملکرد قیمت آن در سال ۲۰۲۵ ضعیف‌تر از بیت‌کوین بوده است.
این موضوع باعث شده تا این سوال مطرح شود:
آیا بین استفاده از شبکه و ارزش توکن (ETH) همیشه همبستگی مستقیم وجود دارد؟
با اینکه اتریوم همچنان میزبان اصلی استیبل‌کوین‌ها و پروتکل‌های نوظهور دارایی‌های واقعی (RWA) است، قیمت آن برخلاف انتظار، رشد چندانی نداشته است.
کاهش تاریخی کارمزدهای اتریوم یک تحول عظیم در مسیر مقیاس‌پذیری و کاربردپذیری این شبکه است. اما اگر این روند ادامه یابد، اکوسیستم باید پاسخی برای پایداری اقتصادی اعتبارسنج‌ها پیدا کند تا در آینده با بحران مواجه نشود.
