استخر نقدینگی استاندارد جدیدی برای معامله کارآمد دارایی‌ها ارائه می‌دهد و همزمان به سرمایه‌گذاران هم اجازه می‌دهد که از دارایی‌های خود سود کسب کنند. استخرهای نقدینگی دیفای DeFi امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند و افراد زیادی در فکر پیوستن به این استخرها هستند. پیوستن به این استخرها نیازمند دانش و مهارت است و نمی‌توان بدون مطالعه وارد این عرصه شد. در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
فهرست مطالب با دسترسی سریع
- استخر نقدینگی (Liquidity Pool) چیست و چگونه کار می‌کند؟
- روش کار استخر نقدینگی
- کاربرد استخرهای نقدینگی
- معروف‌ترین استخرهای نقدینگی
- چگونه به یک استخر نقدینگی بپیوندیم؟
- کسب سود در یک استخر نقدینگی به چه عواملی بستگی دارد؟
- مزایا و معایب
- روش‌های تامین نقدینگی در صرافیهای غیرمتمرکز
- نقش بازارسازهای خودکار در استخر نقدینگی
- ارائه‌دهندگان نقدینگی (Liquidity Provider)
- توکن ارائه‌دهنده نقدینگی (LP token)
- یلد فارمینگ Yield Farming
- تفاوت بین استیکینگ و استخر نقدینگی
- تفاوت استخر نقدینگی با دفتر سفارشات
- آینده استخرهای نقدینگی در دیفای چگونه است؟
- سخن نهایی
- سوالات متداول
استخر نقدینگی (Liquidity Pool) چیست و چگونه کار می‌کند؟
قبل از تعریف استخر نقدینگی باید ابتدا بگوییم که ۲ نوع صرافی غیرمتمرکز در بازار رمزارزها وجود دارد، که عبارتند از:
۱. صرافیهای همتا به همتا و مبتنی بر دفتر معاملات
در این نوع صرافی‌ها به سبک و شیوه سنتی عمل میشود و صرافی‌ها واسطه بین خریدار و فروشنده در انجام معاملات هستند و به عبارتی پی۲پی P2P هستند.
در این نوع صرافی‌ها خریدار و فروشنده در تلاش هستند تا در بهترین و پرسودترین قیمت به انجام معامله بپردازند، فروشنده به دنبال فروش در بالاترین قیمت و خریدار نیز در پی خرید در کمترین قیمت بازاری است، این ترجیح فروشندگان و خریداران تا جایی ادامه پیدا می‌کند که در یک نقطه خاص به توافق قیمتی برسند و معامله صورت گیرد و گفتنی است که این نوع معامله از طریق دفتر معاملات و یا اوردربوک Order Book صورت می‌پذیرد و نکته اینکه این نوع صرافی مناسب و ویژه زمانی است که نقدینگی زیاد است.
۲. صرافی استخر نقدینگی
در این صرافی‌ها، واسطه‌ای برای انجام معاملات و سفارش‌ها وجود ندارد و کلیه معاملات بر روی قراردادهای هوشمند و یا دیفای قفل شده است و توسط استخرهای نقدینگی صورت می‌گیرد که در ازای قراردادن توکن در استخرهای نقدینگی امکان دریافت سود و کارمزد وجود دارد. در جواب باید گفت که قراردادهای هوشمند تضمین‌کننده امنیت و دریافت سود و کارمزد هستند.
نکته: زمانی که میزان و حجم دارایی‌ها کم باشد، استفاده از استخر نقدینگی گزینه مناسبی است.
استخرهای نقدینگی دارایی‌های رمزنگاری هستند که برای تسهیل تجارت جفت‌های معاملاتی در صرافیهای غیرمتمرکز نگهداری می‌شوند. این استخرها مجموعه‌ای از توکن‌های قفل‌شده در قراردادهای هوشمند هستند که نقدینگی را در مبادلات غیرمتمرکز برای کاهش مشکلات ناشی از عدم نقدینگی چنین سیستم‌هایی فراهم می‌کنند.
استخرهای نقدینگی به سفارش‌هایی مربوط میشود که سطوح قیمتی را ایجاد می‌کنند که پس از رسیدن به آن می‌بینید که دارایی تصمیم می‌گیرد که آیا به حرکت در روند صعودی یا نزولی ادامه دهد.
صرافیهای غیرمتمرکز که از استخرهای نقدینگی استفاده می‌کنند، همان مبادلاتی هستند که از سیستم‌های مبتنی بر بازارسازان خودکار استفاده می‌کنند. در چنین پلتفرم‌های معاملاتی، دفتر سفارش سنتی با استخرهای نقدینگی زنجیره‌ای از پیش تامین‌شده برای هر دو دارایی جفت معاملات جایگزین میشود.
مزیت استفاده از استخرهای نقدینگی این است که نیازی نیست خریدار و فروشنده تصمیم بگیرند دو دارایی را با قیمت معین مبادله کنند و در عوض از یک استخر نقدینگی که از قبل تامین مالی شده استفاده می کنند. این اجازه می دهد تا معاملات با لغزش محدود تا زمانی که استخر نقدینگی به اندازه کافی وجود داشته باشد، انجام شود.
وجوه نگهداری شده در استخرهای نقدینگی توسط سایر کاربران تامین میشود که بر اساس درصدی از استخر نقدینگی که ارائه می‌کنند از طریق کارمزد معاملاتی نیز درآمد غیرفعال در سپرده خود کسب می‌کنند.
یکی از اولین صرافیهای غیرمتمرکز که چنین سیستمی را معرفی کرد، سیستم معاملاتی مبتنی بر اتریوم بنکر Bancor بود اما پس از محبوبیت یونیسواپ Uniswap در این فضا به‌طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار گرفت.
روش کار استخر نقدینگی چیست؟
برای استفاده از کاربردهای استخر نقدینگی میتوانید توکن خود را وارد استخر نقدینگی کنید و به ازای انجام معاملات کارمزد دریافت کنید. از طرفی علاوه بر این میتوانید با انجام معامله در استخرهای نقدینگی، توکن‌های مختلف را با هم معامله کنید.
برای انجام فعالیت و یا معامله در فضای استخر نقدینگی نیازی به استفاده از واسطه یا شخص سومی وجود ندارد زیرا با روشی مطمئن و امن از طریق قراردادهای هوشمند کل پروسه معاملاتی شما در استخر نقدینگی انجام می‌گیرد. به همین دلیل برای بسیاری از کاربران استفاده از استخر نقدینگی جذابیت خاص خود را دارد.
کاربرد استخرهای نقدینگی
در استخر نقدینگی بدون نیاز به واسطه تنها با استفاده از سیستم قراردادهای هوشمند میتوانید توکن‌های خود را در این استخر قرار دهید و در ازای قرار دادن توکن در استخر نقدینگی کارمزد معاملات را دریافت کنید و یا مستقیم به معامله توکن‌های خود بپردازید. در حقیقت وظیفه استخر نقدینگی، تامین سرمایه و دارایی لازم برای صرافیهای غیرمتمرکز است.
استخرهای نقدینگی که در آنها حاکمیت بیش از حد متمرکز است، فضایی برای رفتارهای مخرب ایجاد می‌کند زیرا یک توسعه‌دهنده می‌تواند تصمیم بگیرد که کنترل دارایی موجود در استخر را در دست بگیرد. استخرهای نقدینگی می‌توانند به عنوان ابزار کمکی در حکمرانی عمل کنند.
تجمیع وجوه سپرده در استخر می‌تواند به عنوان جایگزینی برای توکن‌های رای‌دهی در یک پروتکل عمل کند. ارائه‌دهندگان نقدینگی می‌توانند با کسب توکن‌های حاکمیتی بومی پلتفرم و استفاده از آنها برای شرکت در رای گیری، در تصمیم‌گیری پروتکلی که نقدینگی برای آن فراهم کرده‌اند، موثر باشند.
یکی دیگر از کاربردهای پیشرفته‌تر استخرهای نقدینگی ترنچینگ tranching است. بسیاری از پیاده‌سازی‌های دیفای از مفهوم استخر نقدینگی برای ایمنی در برابر خطرات قرارداد هوشمند استفاده می‌کنند که شامل تقسیم‌بندی دارایی‌های مالی بر اساس ریسک‌ها و بازدهی‌های مرتبط با آن‌هاست. این مکانیسم به ارائه‌دهندگان نقدینگی اجازه می‌دهد تا حد سود و ضرر را در پروفایل خود تنظیم کنند.
توکنیزاسیون و ضرب دارایی‌های مصنوعی (synthetic assets) در بلاک چین به استخرهای نقدینگی متکی است. مقداری وثیقه به یک استخر نقدینگی اضافه کنید، آن را به یک اوراکل قابل‌اعتماد متصل کنید و یک توکن مصنوعی برای خود خواهید داشت که به هر دارایی که می‌خواهید متصل است. این فرآیند پیچیده‌تر از این است اما ایده آن به همین سادگی است. بیمه روی شبکه یکی دیگر از بخش‌های در حال گسترش دیفای است. این بیمه در برابر ریسک قرارداد هوشمند است.
معروف‌ترین استخرهای نقدینگی
از جمله معروف‌ترین استخرهای نقدینگی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بی‌ان‌بی BNB: بایننس کوین
- ETH: اتریوم
- دات DOT: پولکادات
- آدا ADA: کاردانو
معروف‌ترین صرافیهای غیرمتمرکز: یونی سواپ: Uniswap، وان اینچ 1inch، مدکس MDEX، پنکیک سواپ PancakeSwap و معروف‌ترین صرافیهای غیرمتمرکزی که از استخر نقدینگی اتریوم استفاده می‌کنند، شامل صرافیهای زیر می‌شوند:
- سوشی‌سواپ SushiSwap
- کرو Curve
- بلنسر Balancer
چگونه به یک استخر نقدینگی بپیوندیم؟
فرآیند دسترسی به استخرهای نقدینگی از پلتفرمی به پلتفرم دیگر کمی متفاوت است. در حالی که برخی از آنها فنیتر هستند و به تخصص بیشتری نیاز دارند، برخی دیگر بسیار کاربرپسند شده‌اند. برای پیوستن به یک استخر نقدینگی، باید یک حساب کاربری در پلتفرم مورد نظر خود ایجاد کنید و با یک کیف پول با پشتیبانی قرارداد هوشمند مانند متاماسک متصل شوید.
در مرحله بعد، باید یک جفت ارز و استخر نقدینگی را برای سپرده‌گذاری دارایی رمزنگاری خود انتخاب کنید. سپس، باید اطمینان پیدا کنید که موجودی کافی برای هر دو دارایی که می‌خواهید سپرده‌گذاری کنید را دارید. نقدینگی را به دو طرف معاملاتی اضافه می‌کنید در نهایت توکن‌های ال‌پی خود را دریافت می‌کنید.
استخرهای نقدینگی بسیاری وجود دارد که توسط صرافیهای غیرمتمرکز در شبکه‌های مختلف بلاک چین فعال‌اند. اولین پروتکل در استفاده از استخرهای نقدینگی بنکر بود که اساس رشد مفهوم استخر نقدینگی را پایه‌ریزی کرد. در زنجیره هوشمند بایننس، پنکیک‌سواپ PancakeSwap محبوب‌ترین است، در حالی که در اتریوم، صرافیهای مختلف مانند سوشی‌سواپ SushiSwap، یونیسواپ Uniswap، بلنسر Balancer، کرو Curve و غیره است.
هرکدام سهمی از بازار را در اختیار دارند. اتریوم بزرگترین پلتفرم قرارداد هوشمند با بیشترین تعداد برنامه‌های غیرمتمرکز و بازار ان اف تی NFT است. از آنجایی که مردم نیاز به تبدیل از کریپتو به فیات و بالعکس دارند محبوب‌ترین استخرهای نقدینگی متشکل از جفت‌های رمزارز شامل استیبل‌کوین‌ها و اتریوم خواهد بود.
مقدار کل سرمایه قفل شده در دیفای به ازای هر پروتکل
یکی از قدیمی‌ترین و معروف‌ترین صرافیهای غیرمتمرکز، که پیشگام خدمات دیفای شناخته میشود، یونیسواپ است. این صرافی نقش اصلی را در ایجاد محبوبیت مفهوم استخر نقدینگی ایفا کرد و باعث رواج استخرهای نقدینگی به عنوان ستون فقرات مالی غیرمتمرکز شد.
یونیسواپ لیکوییدیتی پولز Uniswap Liquidity Pools در فهرست رتبه‌بندی صرافیهای غیرمتمرکز بر اساس حجم معاملات جایگاه نخست را دارد. یونیسواپ از توکن‌های ERC-20 مبتنی بر اتریوم به عنوان توکن‌های ارائه‌دهنده نقدینگی استفاده می‌کند. نسخه جدید یونیسواپ از توکن‌های غیرقابل تعویض ان اف تی نیز به عنوان توکن‌های ارائه‌دهنده نقدینگی پشتیبانی می‌کند.
از آنجایی که ان اف تی‌ها مقادیر جداگانه‌ای برای هر توکن منحصر به فرد دارند، یونیسواپ به ارائه‌دهندگان نقدینگی اجازه می‌دهد محدوده قیمت برای هر دارایی کریپتو انتخاب کنند. این محدوده قیمت سفارشی با یک ان اف تی نشان داده میشود که در هر زمان میتوانید از آن برای حذف نقدینگی خود استفاده کنید. این مکانیسم به عنوان «حکم درآمد هزینه» در پروتکل تعریف میشود.
اگر قیمت ارز دیجیتال از محدوده قیمتی که مشخص کرده‌اید خارج شود، قرارداد هوشمند شما را از استخر نقدینگی حذف می‌کند و ارز دیجیتال شما را با هر توکنی که هنوز در محدوده قیمتی شما قرار دارد، می‌فروشد. بدین ترتیب به شما امکان می‌دهد نقدینگی خود را با شرایط بازار تنظیم کنید.
توکن یونیسواپ می‌تواند برای تامین نقدینگی در صرافی استفاده شود و همچنین به عنوان یک توکن حاکمیتی برای پلتفرم مورد استفاده قرار می گیرد. یونیسواپ برای هر توکن سوآپ یک کارمزد ثابت ۰.۳ درصدی را دریافت می‌کند که این کارمزد به نسبت هر سرمایه‌گذار در استخر نقدینگی توزیع میشود. بسته به مجموعه‌ای که در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اید و میزان تراکنش‌های یونیسواپ، میتوانید از ۲٪ تا ۵۰٪ سود سالانه از کارمزدهای ارائه‌دهنده نقدینگی کسب کنید.
کسب سود در یک استخر نقدینگی به چه عواملی بستگی دارد؟
کسب سود به قیمت دارایی در زمان فراهم کردن و برداشت، اندازه استخر و حجم معاملات بستگی دارد. فعالیت ترید می‌تواند قیمت و کمیت دارایی‌ها را در استخر تغییر دهد. سرمایه‌گذاران در نهایت، نسبت مختلفی از دارایی‌ها را در مقایسه با آنچه که ابتدا واریز کرده‌اند، برداشت خواهند کرد. در اینجاست که حرکت بازار می‌تواند به نفع و یا ضرر شما تمام شود.
از آنجا که لازم است ارزشی معادل از دو دارایی را در استخر نقدینگی فراهم کنید، تغییرات بزرگ قیمت بین زمان عرضه و برداشت یک دارایی، می‌تواند منجر به ضرر شود. بنابراین سودی که سرمایه‌گذاران کسب می‌کنند، متغیر است و به عوامل گفته شده بستگی خواهد داشت.
مزایا و معایب
مزایا
- به هر کس اجازه می‌دهد تا بازدهی ای پی وای APY برای موجودی ارزهای دیجیتال خود را فراهم کند و نقدینگی بیشتری ایجاد کند.
- به کمک صرافی‌ها، انجام معاملات را بر اساس قیمت‌های لحظه‌ای بازار برای معامله‌گران آسان‌تر می‌کند.
- از قراردادهای هوشمند متن باز و قابل مشاهده برای عموم استفاده می‌کند که به بهبود شفافیت در مورد ممیزی‌های امنیتی کمک می‌کند.
معایب
- ارائه‌دهندگان نقدینگی ممکن است با نوسان قیمت در طول مدت قفل کردن وجوه در یک استخر، ارزش واقعی سرمایه خود را از دست بدهند.
- مجموعه‌ای از سرمایه‌ها معمولا توسط یک فرد یا گروه کوچکی کنترل می‌شوند که تمرکززدایی واقعی نیست.
- بسیاری از استخرهای نقدینگی به دلیل قراردادهای هوشمند ناامن بوده و از نقض‌های امنیتی بزرگی رنج برده‌اند که منجر به زیان‌های هنگفتی برای ارائه‌دهندگان نقدینگی شده است.
روش‌های تامین نقدینگی در صرافیهای غیرمتمرکز
صرافیهای غیرمتمرکز، پلتفرم‌های پیشرفته‌ای بر روی بلاک چین هستند که روش‌های جایگزین برای مبادله ارزهای دیجیتال به سرمایه‌گذاران ارائه میدهند.
برای درک کامل اهمیت استخر نقدینگی ابتدا باید به روش‌هایی که این صرافی‌ها از طریق آنها می‌توانند معاملات را مدیریت کنند، نگاه کنیم. این روش‌ها به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- دفتر سفارش زنجیره‌ای (On-chain order book)
- دفتر سفارش خارج از (زنجیره Off-chain order book)
- بازارساز خودکار (Automated Market Maker)
نقش بازارسازهای خودکار در استخر نقدینگی
بازارسازهای خودکار عامل اصلی در تغییر روش‌های مرسوم برای تجارت و انجام معاملات در کریپتو بود. بازارساز خودکار جایگزین دفترچه سفارشات شد. تفاوت اساسی بین دفترهای سفارش و بازارسازان خودکار این است که مورد دوم برای تسهیل معامله، استخرهای نقدینگی را جایگزین جفت‌های معاملاتی می‌کند. اساسا، استخر نقدینگی بازاری را برای یک جفت دارایی خاص، مانند اتریوم و تتر ایجاد می‌کند.
معاملات بازارسازهای خودکار شامل هیچ طرف مقابلی نیست و کاربران، دارایی‌های دیجیتال را به جای مبادله با سایر کاربران با استخر نقدینگی مبادله می‌کنند و خریدار مجبور نیست برای خرید به فروشنده خاصی متکی باشد. مدل بازارساز خودکار به طور قابل‌توجهی انعطاف‌پذیری بهتری را برای تجارت جفت ارزها نسبت به صرافی‌ها مطابق با مدل دفترچه سفارش بوجود آورد.
بازارسازهای خودکار به طور کلی راه‌حل‌های همتا به قراردادی هستند که معاملات آن بین کاربران و یک قرارداد هوشمند انجام میشود. بازارسازهای خودکار یک پروتکل مبادله غیرمتمرکز است که برای تعیین قیمت و تامین نقدینگی از قراردادهای هوشمند بهره می‌برد. در مدل بازارساز خودکار، ارزش توکن‌ها بر اساس الگوریتم، قیمت‌گذاری تعیین میشود.
از آنجایی که کل نقدینگی استخر باید همیشه ثابت بماند، قیمت بر اساس تعداد توکن‌های معامله‌شده در استخر نقدینگی تعیین میشود. بنابراین فعالیت‌های معاملاتی هر استخر تاثیر قابل‌توجهی بر قیمت‌گذاری دارایی خواهند داشت. البته بازارسازهای خودکار مختلف از الگوریتم‌های متفاوتی استفاده می‌کنند.
در صورت تغییر قیمت دارایی با توجه به قیمت بازار جهانی، معامله‌گران آربیتراژ می‌توانند از آن به نفع خود استفاده کنند. الگوریتم‌های قیمت‌گذاری در استخرهای نقدینگی کوچک می‌تواند به نگرانی‌هایی در مورد لغزش منجر شود.
لغزش، اسلیپیج slippage یکی از مشکلاتی است که بسیاری از معامله‌گران در جفت‌های معاملاتی با نقدینگی پایین با آن مواجه هستند. لغزش تفاوت بین قیمت مورد انتظار و قیمت واقعی پس از تکمیل مبادله معامله است در صورتی که ارزش دارایی معامله‌گران از بین برود.
ارائه‌دهندگان نقدینگی (Liquidity Provider)
استخرهای نقدینگی به عنوان انبوهی از وجوه سپرده شده در یک قرارداد هوشمند کار می‌کنند. کاربران باید معامله را با توجه به نقدینگی موجود انجام دهند و نقدینگی کافی در استخر از اجرای معامله حمایت می‌کند.
توکن‌های استخر توسط کاربران صرافی به استخرهای نقدینگی اضافه می‌شوند. یک استخر نقدینگی خوب باید به گونه‌ای طراحی شود که کاربران را تشویق کند تا دارایی‌های خود را در آن به اشتراک بگذارند. ارائه دهندگان نقدینگی را میتوان به عنوان طرف مقابل معامله فرض کرد.
بنابراین کمبود سرمایه‌گذارانی که نقدینگی را به استخر اضافه کنند منجر به رقابت‌پذیری پایین بورس خواهد بود. برای تامین نقدینگی معاملات جفت ارزها باید هر دو دارایی در استخر سپرده‌گذاری شود. هنگامی که یک استخر نقدینگی جدید ایجاد میشود، اولین ارائه‌کننده نقدینگی قیمت اولیه و عرضه برابر برای هر جفت دارایی را تعیین می‌کند.
این مفهوم عرضه برای همه ارائه دهندگان نقدینگی دیگر که تصمیم می‌گیرند که دارایی خود را در استخر سپرده کنند، یکسان باقی میماند. استخرهای نقدینگی با اجرای الگوریتم‌های بازارسازهای خودکار نسبت قیمت بین توکن‌ها را در استخر نگه میدارند و ارزش منصفانه دارایی‌ها را حفظ می‌کند. افزودن وجوه به استخر نقدینگی کار سختی نیست و پاداش‌هایی قابل‌توجه دارند.
توکن ارائه‌دهنده نقدینگی (LP Token)
ارائه‌دهندگان نقدینگی در ازای سپرده‌گذاری توکن‌های خود، توکن‌های منحصربه‌فردی را دریافت می‌کنند که توکن‌های ارائه‌دهنده نقدینگی نامیده می‌شوند. توکن‌های ال‌پیLP منعکس‌کننده ارزش دارایی‌های سپرده شده توسط سرمایه‌گذاران هستند. توکن‌های ال‌پی نشان میدهند که شما مالک بخشی از استخر نقدینگی هستید و میتوانید از آن برای حذف توکن‌های سپرده خود از استخر نقدینگی در هر زمان استفاده کنید.
معمولا هنگامی که یک توکن به نحوی سهام یا سپرده میشود، نمی‌توان از آن استفاده کرد یا با آن معامله کرد زیرا باعث کاهش نقدینگی در کل سیستم میشود. اما توکن‌های ال‌پی مانند اوراق قرضه، سهام‌گذاری شده‌اند و امکانات جدید سرمایه‌گذاری را در رابطه با اشکال غیرمستقیم سهام فراهم می‌کند.
بدین ترتیب هر توکن می‌تواند علاوه بر اینکه در یک استخر نقدینگی سرمایه‌گذاری شود، مجدد در پروتکل‌های دیگر همان بلاک چین مورد استفاده قرار گیرد.
البته باید نسبت به زیان دائمی در نتیجه بالا رفتن ارزش یکی از توکن‌ها، احتیاط کرد. با افزایش شدید قیمت یکی از دارایی‌ها در مقابل دیگری، نسبت دو دارایی نگهداری شده در یک مخزن نقدینگی نابرابر میشود. ارائه‌کنندگان نقدینگی با از دست دادن سود یکی از دارایی‌ها، ضرری را تجربه می‌کنند.
اگر یک تامین کننده نقدینگی وجوه خود را قبل از برگشت قیمت از استخر خارج کند، زیان می‌تواند دائمی شود. با این حال، ارائه دهندگان نقدینگی بسته به اندازه نوسان یا مدت سپرده خود می‌توانند زیان‌های ناپایدار را با کارمزد تراکنش پوشش دهند.
یلد فارمینگ Yield Farming
یلد فارمینگ به یک استراتژی سرمایه‌گذاری اشاره دارد که در آن سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال را بین استخرهای نقدینگی مختلف جابه‌جا می‌کنند تا بالاترین نرخ بهره ممکن را به دست آورند. ارائه‌دهندگان نقدینگی می‌توانند توکن‌های ال‌پی خود را در پروتکل‌های دیگر قرار دهند و برای آن توکن‌های نقدینگی دیگری دریافت کنند.
پلتفرم‌های خاصی به شما این امکان را میدهند که توکن‌های ال‌پی خود را برای کسب سود اضافی در استخرهای نقدینگی جداگانه به اشتراک بگذارید. استخر نقدینگی پایه و اساس این پلتفرم‌های پرداخت بهره خودکار است. کاربران می‌توانند با انجام چند مرحله ساده وجوه خود را برای کسب سود مازاد به استخرهای این پلتفرم‌ها اضافه کنند.
- دارایی‌های خود را در یک استخر نقدینگی سپرده‌گذاری کنید
- توکن‌های ال‌پی را جمع‌آوری کنید
- توکن‌های ال‌پی را در استخر دیگری سپرده‌گذاری کنید یا به اشتراک بگذارید
- پروتکل وام‌دهی جداگانه اجرا کنید.
- از هر دو پروتکل سود کسب کنید
- برای خارج کردن سپرده خود از استخر نقدینگی اولیه لازم است توکن‌های ال‌پی خود را مبادله کنید.
فرآیند سود فارمینگ
سرمایه‌گذاران اغلب این کار را با استفاده از گرفتن وام در پلتفرم‌های دیفای مانند کامپاند Compound یا میکردائو MakerDAO انجام میدهند. وام‌های غیرمتمرکز یکی دیگر از موارد استفاده رایج از استخرهای نقدینگی است.
استخرهای غیرمتمرکز وام‌دهی این امکان را فراهم می‌کنند تا در ازای پرداخت بهره مشخص بر اساس توکن بومی آن پروتکل، رمزارز خاصی را وام بگیرند.
تفاوت بین استیکینگ و استخر نقدینگی
از لحاظ سنتی، استیکینگ به فرآیند قفل کردن دارایی رمزارزی بر روی یک بلاک چین به منظور حفظ امنیت شبکه اشاره دارد. تامین‌کنندگان این نقدینگی به ازای خدماتی که ارائه می‌کنند، سود درصدی سالانه را به شکل توکن جدید دریافت می‌کنند. در حالی که این مفهوم تفاوت چندانی با ارائه نقدینگی در استخر ندارد، مکانیسم‌ها و شرایط سرمایه‌گذاری در آن بسیار متفاوت است.
با ظهور دیفای، تعریف سهام گسترش پیدا کرد و هر شکلی از سپرده‌گذاری دارایی‌های دیجیتال برای کسب بهره مالی را دربر می‌گرفت. به عنوان مثال، امروز، حتی میتوانید یک ان اف تی به اشتراک بگذارید.
توکن‌هایی که به یک استخر واریز میشود، توسط سایر کاربران برای مقاصد دیگری استفاده میشود. علاوه‌بر این، ارائه‌دهندگان نقدینگی می‌توانند از توکن‌های استخر نقدینگی خود استفاده کنند و آنها را برای کسب سود مازاد به اشتراک بگذارند.
تفاوت استخر نقدینگی با دفتر سفارشات
برای فهم تفاوت استخرهای نقدینگی با دفاتر ثبت سفارش (Order Book)، بهتر است ابتدا به توضیح اجزای بنیادی یا فاندامنتال تجارت الکترونیک، یعنی دفاتر ثبت سفارش، بپردازیم. دفتر ثبت سفارش مجموعه‌ای از سفارشاتی است که در حال حاضر برای یک بازار معین در دسترس وجود دارد.
سیستمی که سفارش‌ها را با یکدیگر مطابقت می‌دهد، تحت عنوان سیستم مچینگ Matching شناخته میشود. دفتر ثبت سفارش و سیستم مچینگ اجزای اصلی هر صرافی متمرکز را تشکیل میدهند. مدل فوق موجب تسهیل فوق‌العاده و کارآمد مبادلات و ایجاد بازارهای مالی پیچیده میشود.
تجارت دیفای بر مبنای انجام معاملات درون زنجیره‌ای بنا شده است و در آن هیچ فرد یا گروه متمرکزی وجوه را در اختیار خود ندارد. این امر به بروز مشکل در زمینه دفاتر ثبت سفارش می‌انجامد چراکه هر برهم‌کنشی با دفتر ثبت سفارش نیازمند پرداخت کارمزدهای مربوط به سیستم گس است و بنابراین موجب هزینه بسیار مضاعف آن برای انجام معاملات می‌گردد.
به این ترتیب بازارسازی برای آن دسته از معامله‌گرانی که برای جفت ارزهای معاملاتی نقدینگی تامین می‌کنند، بسیار هزینه‌بر خواهد بود. اما از همه مهم‌تر آنکه اغلب بلاک چین‌ها قادر به فراهم‌کردن توان عملیاتی موردنیاز برای معامله روزانه میلیاردها دلار پول نیستند.
این بدان معنا است که در بلاک چینی مانند اتریوم، عملا وجود صرافی درون‌زنجیره مبتنی بر دفتر سفارش‌ها، امری غیرممکن خواهد بود. در اینجا میتوان از سایدچین‌ها (Sidechains) یا راهکارهای لایه ۲ (layer-two) بهره گرفت که در دست ساخت قرار دارند. اما به هر ترتیب، شبکه در وضع کنونی آن قادر به فراهم‌آوردن توان عملیاتی لازم نخواهد بود.
برخی از صرافیهای غیرمتمرکز به خوبی با سیستم دفاتر ثبت سفارش درون‌زنجیره‌ای کار می‌کنند. برای مثال، صرافی غیرمتمرکز بایننس روی شبکه بایننس بنا شده و به منظور تجارت سریع و ارزان به کار می‌رود. مثال دیگر این امر، پروژه سروم Serum است که روی بلاک چین سولانا Solana تأسیس شده است.
استخر نقدینگی و کاربرد آن در دیفای با وجود این، چون بیشتر دارایی‌های موجود در فضای رمزارزها در شبکه اتریوم هستند، امکان مبادله آنها در شبکه‌های دیگر بدون استفاده از یک نوع پل میان‌زنجیره‌ای (Cross-Chain bridge) وجود ندارد.
آینده استخرهای نقدینگی در دیفای چگونه است؟
اگر به این فکر کرده‌اید که دارایی‌های رمزارزی خود را در کجا سرمایه‌گذاری کنید، دیفای یک بخش رو به رشد است که گزینه‌های عالی زیادی برای انتخاب دارد. اگرچه تبدیل شدن به یک تامین‌کننده نقدینگی می‌تواند خطرناک باشد از نگاهی دیگر می‌تواند طیف گسترده‌ای از موارد استفاده از جمله تجارت غیرمتمرکز، کشت سود، وام‌دهی و بسیاری موارد دیگر را در کنار ایجاد راه‌های جدید در چشم‌انداز دیفای ارائه دهد.
گرچه آنها خطراتی مانند زیان دائمی و وابستگی بیش از حد به قراردادهای هوشمند را به همراه دارند. در دراز مدت، اکوسیستم دیفای با راه‌حل‌های جدید و پیچیده مشکلات را رفع می‌کند. احتمالا کاربردهای بیشتری نیز برای استخرهای نقدینگی وجود دارد که هنوز کشف نشده‌اند که به نبوغ توسعه‌دهندگان دیفای بستگی دارد.
سخن نهایی
استخرهای نقدینگی در حال حاضر یکی از فناوری‌های محوری و زیربنای فناوری سیستم تامین مالی غیرمتمرکز دیفای به شمار می‌روند. این استخرها امکان معامله، وام‌دهی، تولید سود و بسیاری امکانات دیگر را به صورت غیرمتمرکز به کاربران خود اعطا می‌کنند. این قراردادهای هوشمند تقریبا تمامی قسمت‌های شبکه دیفای را پوشش میدهند و به احتمال زیاد در آینده نیز به همین روند ادامه خواهند داد.
سوالات متداول
۱. استخر نقدینگی چیست؟
استخرهای نقدینگی دارایی‌های رمزارزی ذخیره‌سازی شده‌اند تا مبادله صرافیهای اصلی در صرافیهای غیرمتمرکز را آسان‌تر کنند. استخرهای نقدینگی ذخایر توکن‌هایی هستند که در قراردادهای هوشمند امن شده‌اند. آنها نقدینگی را در صرافی‌ها فراهم می‌کنند.
۲. آیا صرافیهای غیرمتمرکز امن هستند؟
یک راه مناسب برای سنجش امنیت یک قرارداد هوشمند، نگاه کردن به ارزش وجوه قفل شده در قرارداد است. اگر مقدار قابل‌توجهی دارایی در یک قرارداد هوشمند ذخیره شده باشد، قرارداد باید کاملا امن باشد.
۳. استخرهای نقدینگی چگونه باعث کسب درآمد می‌شوند؟
ارائه دهندگان نقدینگی از تراکنش‌های روی پلتفرم دیفای که نقدینگی را در آن ارائه می‌کنند، کارمزد می‌گیرند. کارمزد تراکنش‌ها به طور مناسب بین تمام ارائه‌دهندگان نقدینگی در استخر توزیع میشود.
۴. کاربرد استخر نقدینگی چیست؟
در حقیقت وظیفه استخر نقدینگی، تامین دارایی لازم برای صرافیهای غیرمتمرکز است.
۵. معروف‌ترین استخرهای نقدینگی که بر روی فناوری بلاک چین فعالیت می‌کنند و قرارداد هوشمند ارائه می‌کنند کدام‌اند؟
کاردانو، پولکادات، بایننس کوین و اتریوم از معروف‌ترین استخرهای نقدینگی هستند که روی بلاک چین فعالیت و قرارداد هوشمند ارائه می‌کنند.
