وایت پیپر یا سپیدنامه در حوزه ارزهای دیجیتال یک سند مهم و بسیار کاربردی است که هدف و فناوری به کار رفته در پشت یک پروژه بلاک چین را معرفی می‌کند. وایت پیپرها عمدتا آمار، گراف‌ها و اطلاعاتی را در خود جای می‌دهند که علاقه‌مندان و سرمایه‌گذاران یک پروژه بلاک چینی را متقاعد به استفاده از پروژه آن‌ها می‌کند. انتشار وایت پیپرهای حوزه کریپتوکارنسی یک گام کلیدی برای تمامی پروژه‌های این حوزه است که باعث اعتبار بخشیدن به آن می‌شود و به سرمایه‌گذاران و علاقه‌مندان سطح تخصص به کار رفته در این فناوری را نشان می‌دهد و به آن‌ها کمک می‌کند که از پروژه‌های ضعیف و جعلی دور بمانند.
در نظر داشته باشید که با لایت پیپر متفاوت است. لایت پیپر سندی کوتاه‌تر است و در آن مباحث فنی کمتری بیان شده و کاربران می‌توانند آن را راحت‌تر بفهمند. در این مقاله همراه ما باشید تا با ساختار وایت پیپر، نحوه نگارش و آنچه که باید در این سند وجود داشته باشد بیشتر آشنا شوید.
فهرست مطالب با دسترسی سریع
- وایت پیپر در حوزه ارزهای دیجیتال چیست؟
- دلایل ایجاد یک وایت پیپر
- چرا باید وایت پیپرها را مطالعه کرد؟
- چگونه وایت پیپر بنویسیم؟
- نکات قابل توجه قبل از نوشتن وایت پیپر
- لایت پیپر
- یلو پیپر
- بژپیپر
- نمونه وایت پیپر از کجا پیدا کنیم؟
وایت پیپر در حوزه ارزهای دیجیتال چیست؟
فناوری بلاک چین و فرآیندهای مالی غیرمتمرکز در جریان چند سال اخیر انفجار و انقلابی را در تمام دنیا به پا کرده‌اند که باعث رشد روزافزون این صنعت و توسعه روزبهروز پروژه‌های مختلف شده است. امروزه پروژه‌های بلاک چین به صورت روزانه ظهور می‌کنند و هر پروژه به همراه خود سندی را می‌آورد که نشان بدهد چه چیزی در دل خود دارد و چه حرف‌هایی برای گفتن خواهد داشت. این سند مهم چیزی جز وایت پیپر نیست که همانند زبان یک پروژه در معرفی ماهیت وجودی خود است تا پروژه بتواند خود را معرفی کند و علاقه‌مندان خاص خود را بیابد.
وایت پیپر یک سند منتشر شده است که از سوی توسعه‌دهندگان یک پروژه بلاک چین ی و صاحبان و کارفرمایان عرضه می‌شود. این سند همانگونه که گفته شد، فناوری را که یک پروژه با آن ساخته شده نشان می‌دهد و در ادامه هدف و دلیل اصلی ایجاد آن پروژه را بیان می‌کند. وایت پیپر در اصل چشم اندازهایی را نشان می‌دهد تا سرمایه‌گذاران بالقوه را برای سرمایه‌گذاری در یک پروژه پلاکچینی متقاعد کند و اهداف اصلی را در چشم مخاطب نمایان سازد.
دلایل ایجاد یک وایت پیپر
انتشار وایت پیپر یک گام کلیدی و ضروری برای یک مجموعه بلاک چین ی و یا یک استارتاپ است تا به کار خود اعتبار ببخشد و آن را حرفه‌ای نشان بدهند؛ چرا که این سند باعث ورود سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان یک فناوری از راه‌های مختلف خواهد شد.
وایت پیپرها نزدیک به صد سال است که ظهور کرده‌اند و آن‌ها تنها به حوزه ارزهای دیجیتال محدود نبودند. می‌توان این سند را محصولی از دولت بریتانیای کبیر دانست که در آن مجموعه‌ای از تصمیمات عمومی را که توسط آژانس‌های مختلف دولتی در زمان‌های قدیم گرفته شده بود ارائه می‌کرد تا مردم بتوانند آن‌ها را درک کنند.
امروزه اما وایت پیپر یک ابزار مارکتینگ و بازاریابی است که برای متقاعد کردن و تاثیر گذاشتن روی تصمیم‌گیرندگان و سرمایه‌گذاران یک پروژه منتشر می‌شود. منظور از وایت پیپر و استفاده از کلمه وایت (سفید) به این معنی است که تمام مردم می‌توانند از این سند استفاده کنند. دولت بریتانیا این سند را به عنوان یک محصول آموزشی رونمایی کرده بود و امروزه نیز همان ماهیت قبلی خود را دارد و در رابطه با یک پروژه به خواننده آموزش‌های لازم را می‌دهد.
چرا باید وایت پیپرها را مطالعه کرد؟
اگر شما به دنیای بلاک چین علاقه‌مند هستید؛ چه به عنوان سرمایه‌گذار و چه به عنوان یک شخصیت تجاری و یا به عنوان یک توسعهدهنده، به هیچ عنوان نباید از وایت پیپر غافل شوید چرا که هر روز پروژه‌های جدیدی در حوزه بلاک چین ظهور می‌کنند. این پروژه‌ها با وایت پیپرهای خود فناوری‌های جدید در این حوزه را که ممکن است انقلابی بزرگ به پا کنند برای شما مهیا می‌سازند.
مطالعه یک وایت پیپر از آنجایی اهمیت دارد که به ۴ سوال کلیدی در ذهن سرمایه‌گذار و مصرف‌کننده پاسخ می‌دهد.
۱. این پروژه چه کاری انجام می‌دهد؟
نخستین سوالی که در یک وایت پیپر به آن پرداخته می‌شود این است که فناوری حاضر و پروژه‌ای که بر پایه آن تولید شده چه کاری را انجام می‌دهد. تیم توسعهدهنده پروژه‌های بلاک چین ی باید به صورت ساده و کاملا واضح بگویند که پروژه آن‌ها قرار است چه کاری انجام بدهد و آیا می‌تواند برای مصرف‌کننده ارزش‌آوری و برای سرمایه‌گذاران سود حتمی داشته باشد یا خیر.
۲. این پروژه چطور ادعای خود را اثبات خواهد کرد؟
پس از ارائه توضیح از کاری که پروژه انجام می‌دهد، مهمترین بخش ارائه جزئیات فنی از نحوه انجام این کار است. بسیاری از افرادی که وایت پیپرها را می‌خوانند متخصصان حوزه ارزهای دیجیتال و غول‌های سرمایه‌گذاری هستند که بدون دانش کافی هیچ وقت وارد یک حوزه نخواهند شد.
در این قسمت تیم توسعهدهنده باید به وضوح نحوه کارکرد پروژه خود را مشخص کند و بگوید که از طریق چه فناوری‌هایی و با چه متدهایی قرار است که کار ادعایی آن انجام شود؛ فرقی نمی‌کند که پروژه یاد شده تا چه حد پیشرفته است و چه مشکلاتی را قرار است حل کند. نحوه توضیح سطح کارایی پروژه و فرایندهای پردازشی و عملیاتی در هر سطحی حیاتی هستند.
۳. چرا به این پروژه نیاز داریم؟
در وایت پیپر یک یا چند مشکل بزرگ که مصرف‌کنندگان یک پروژه بلاک چین ی یا یک روش سنتی مالی با آن مواجه هستند و یا می‌شوند بررسی خواهد شد.
سرمایه‌گذاران به دنبال پاسخی برای پرسش‌های خود هستند و تیم توسعهدهنده با وایت پیپر پاسخ پرسش‌های آن‌ها را می‌دهد و به این ترتیب شخصی که می‌خواهد به این پروژه به عنوان مصرف‌کننده یا سرمایه‌گذار و یا عضو تیم توسعه و تحقیق وارد شود می‌فهمد که دقیقا این پروژه چه نیازی را برطرف می‌سازد.
۴. چرا این پروژه بر بستر بلاک چین ساخته شده است؟
دیگر پرسش مهمی که وایت پیپر قرار است آن را پاسخ بدهد علت حضور چنین پروژه‌ای بر بستر بلاک چین است. همه پروژه‌ها نیازی به حضور بر بستر بلاک چین ندارند و رفع هر مشکلی به صورت غیرمتمرکز نخواهد بود، بنابراین تیم توسعهدهنده باید با وایت پیپر خود خواننده را متقاعد کند که علت حضور پروژه آن‌ها در دنیای بلاک چین چیست.
بسیاری از پروژه‌ها در وایت پیپر خود می‌گویند که از بستر بلاک چین تنها برای تولید توکن و یا قراردادهای هوشمند استفاده می‌کنند، صریح و واضح اما مطابق با هدف نهایی یک وایت پیپر!
۵. یک وایت پیپر شامل چه بخش‌هایی می‌شود؟
سپیدنامه مشکلات فناوری بلاک چین ؛ چه به صورت شبکه اصلی و چه به صورت جنبه‌های مختلف کارایی که در حوزه بلاک چین دارد را به همراه راهکار تیم فنی در خود جای می‌دهد.
این سند اطلاعاتی در رابطه با توکن پروژه و بازاری که تیم توسعهدهنده برای عرضه توکن خود آن را در نظر گرفته است ارائه می‌کند. این قسمت اهمیت بسیاری به ویژه برای سرمایه‌گذاران و کسانی که قرار است به عنوان تیم کمکی به پروژه اضافه شوند دارد.
در این قسمت توکنی که قرار است به عنوان پاداش پلتفرم دیجیتالی و یا شبکه بلاک چین ی عرضه شود مورد بحث قرار می‌گیرد؛ نحوه تولید، تعداد کلی توکن و سرمایه‌های اولیه که برای عرضه توکن مورد نیاز است بیان خواهد شد. همچنین تیم توسعهدهنده باید دلایل تفاوت و ارزش‌آفرینی توکن را در مقایسه با توکن‌های مشابه پروژه خود بیان کند.
مباحث فنی که مهمترین بخش یک وایت پیپر در حوزه ارزهای دیجیتال هستند و به جنبه‌های تکنیکال و فناوری به کار رفته در یک پروژه اشاره دارند نقش بزرگی در اعتبار پروژه خواهند داشت و در این سند جایگاه مهمی برای آن‌ها باید قائل شد. این قسمت نیز برای سرمایه‌گذارانی که برای پروژه‌های بلند مدت اقدام می‌کنند و رگ حیاتی یک پروژه بلاک چین ی هستند اهمیت زیادی دارد.
تیم توسعهدهنده باید تفسیر دقیق و فنی از الگوریتم‌هایی که قرار است در پروژه پیاده کنند و فناوری‌هایی که ممکن است از آن‌ها کمک بگیرند و یا خود آن را ابداع و تولید کنند داشته باشند، به این ترتیب سرمایه‌گذاران و متخصصان حوزه‌های بلاک چین ی می‌توانند سطح اعتبار این پروژه را شناسایی کرده و در رشد آن نقش موثری ایفا کنند.
زمانبندی پروژه که برنامه تیم برای ماه‌های آتی و گام‌هایی که در جهت تکمیل پروژه خود بر خواهند داشت را نشان می‌دهد. این قسمت نیز جزو بخش های مهمی است که در یک وایت پیپر قرار می‌گیرد. از این قسمت به عنوان Roadmap یا نقشه راه یک پروژه بلاک چین ی یاد می‌شود. پروژه‌های بلاک چین ی با استفاده از نقشه راه به سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان اطمینان می‌دهند که با برنامه وارد حوزه شده‌اند و در هر گام یک مشکل بزرگ را برطرف خواهند کرد و سیستم تولید شده خود را روزبهروز بهینه‌تر، بزرگ‌تر، مقیاس پذیرتر و کاربردی‌تر خواهند ساخت.
اطلاعاتی در رابطه با تیم توسعهدهنده، مشاوران و تمامی افرادی که در پشت این پروژه قرار دارند که می‌تواند شامل موسسان، کارمندان و مشاوران حقوقی باشد. این بخش نیز اهمیت بسیاری دارد چرا که سرمایه‌گذاران می‌خواهند افراد پشت پرده را جهت اعتبارسنجی پروژه بشناسند.
چگونه وایت پیپر بنویسیم؟
وایت پیپر باید با مشکلی که کاربران با یک فناوری در دنیای بلاک چین دارند شروع شود و به نوعی مخاطب را به هدف اصلی آن‌ها که رفع مشکل است برساند.
همچنین حضور فکت‌های بسیار مهم و کاربردی که نشان‌دهنده توانمندی پلتفرم ارائه شده در رفع مشکل کاربران با یک بخش از حوزه بلاک چین و فناوری ارزهای دیجیتال است نقش بسیار مهمی دارد. نویسنده وایت پیپر با ارائه آمار و ارقام، گراف‌ها و دیاگرام‌های مختلف وضعیت فناوری موجود و راه‌حلی که در این whitepaper ارائه شده است را نشان می‌دهد؛ به این ترتیب هدف اصلی پروژه به مخاطب نشان داده می‌شود و توجه او را برای سرمایه‌گذاری یا استفاده از پلتفرم جلب می‌کند.
زمانی که راهکار تیم به صورت درست و مستقیم برای خواننده بیان شد، گام بعدی نشان دادن تیمی است که در پشت پرده این پروژه قرار خواهد داشت. این بخش باید خواننده را متقاعد بکند که تیم حاضر توانایی پیش‌برد پروژه را دارد و در آینده هر گونه مشکل ایجاد شده احتمالی را برطرف خواهد ساخت.
در بخش معرفی تیم می‌توان از عکس‌های واقعی، بیوگرافی‌های کوتاه و لینک‌های مختلف شبکه‌های اجتماعی اعضای تیم استفاده کرد. این اطلاعات اعتماد مخاطب را جلب می‌کنند و ارزش پروژه را بالاتر می‌برند. گاهی اوقات بعضی از تیم‌ها از ان اف تی NFT به عنوان عکس‌های پروفایل شبکه‌های اجتماعی خود استفاده می‌کنند که ممکن است راهکار جالبی برای جلب اعتماد خواننده نباشد. تمام این اطلاعات سیگنالی به خواننده است که وارد پروژه شود، از آن استفاده کند و یا در آن سرمایه خود را قرار بدهد و اطمینان داشته باشد که تیم توسعهدهنده هیچ چیزی برای مخفی کاری ندارد.
در ادامه بخش مهم دیگری وجود دارد که تیم توسعهدهنده به خواننده اطمینان می‌دهد که سرمایه آن‌ها را چگونه به سودآوری خواهد رساند و یا در صورت شکست پروژه چگونه آن را باز پرداخت خواهد کرد. در این قسمت اطلاعاتی در رابطه با توکنی که در عرضه اولیه به دست سرمایه‌گذار می‌رسد داده خواهد شد و به صورت کامل بیان می‌گردد که اگر پروژه در هر مرحله دچار شکست شد، روند باز پس‌گیری سرمایه توسط سرمایه‌گذار چگونه خواهد بود. در این قسمت تمام قوانین، مقررات و شروطی که تیم توسعهدهنده برای ورود مصرف‌کننده و سرمایه‌گذار به پروژه خود تعیین کرده‌اند بیان خواهد شد.
نکات قابل توجه قبل از نوشتن وایت پیپر
بسیاری از کسانی که می‌خواهند وایت پیپر یک پروژه بلاک چین را بنویسند به دنبال یک نمونه آماده هستند در حالی که استفاده از نمونه‌های آماده هیچ ضرورتی ندارد و به طور کلی اگر نویسنده ساختار کلی یک وایت پیپر ارز دیجیتال را درک کند هیچ نیازی به نمونه و راهنما ندارد بلکه بر اساس قالبی که استاندارد این سند است می‌تواند بخش‌های مختلف را پر کند و خواننده را متقاعد سازد.
هیچ ضرورتی وجود ندارد که وایت پیپر ارز دیجیتال دارای جملات بسیار سخت و طولانی باشد و دارای صفحات طولانی باشد، بلکه می‌توانید آن را همانند یک مقاله وبسایتی بنویسید تا تنها خواننده بتواند آن را درک کند. مقالات یک وبسایت عموما کوتاه هستند و در آن‌ها جملات آسانی استفاده شده که نسبت به جملات سخت و تخصصی متفاوت‌اند و در عین اینکه به خوبی یک فناوری را می‌توانند توضیح بدهند، آن را به صورت قابل فهم برای عوام بیان خواهند کرد.
پیش از آنکه برای نوشتن وایت پیپر ارز دیجیتال اقدام شود، نویسنده باید هدف اصلی پروژه و پاسخی که مصرف‌کننده برای پرسش خود می‌خواهد را شناسایی کند و به این ترتیب به راحتی و با زبانی ساده می‌تواند درست‌ترین جملات را برای تفهیم و متقاعد ساختن خواننده استفاده کند.
در نظر داشته باشید که تحقیق و پژوهش مهمترین اقدامات برای نوشتن یک وایت پیپر هستند. این پژوهش می‌تواند مصاحبه با تک‌تک اعضای پروژه باشد که جنبه‌های مختلف محصول خود، فناوری به کار رفته در آن و چرایی برتری راه‌حل خود برای یک مشکل را بیان کنند.
لایت پیپر چیست؟
همانطور که در ابتدای مقاله بیان شد، علاوه بر وایت پیپر یک سند دیگر نیز به نام لایت پیپر وجود دارد. لایت پیپر را می‌توان همانند تیزر یک فیلم سینمایی دانست. همانطور که شما با دیدن تیزر یک فیلم متقاعد به تماشای فیلم اصلی می‌شوید، لایت پیپر نیز با هدف متقاعد ساختن شما برای مطالعه وایت پیپر اصلی یک پروژه نوشته می‌شود.
بسیاری از افرادی که در حوزه رمزارزها حضور دارند عمدتا با کلمه وایت پیپر آشنا هستند و کمتر از لایت پیپرها استفاده می‌کنند در حالی که لایت پیپر می‌تواند یک پیش زمینه خوب به شما بدهد تا در میان ده‌ها هزار پروژه مختلف بلاک چین، تنها پروژه‌هایی را بررسی کنید که ارزش آفرینی خواهند داشت.
همانطور که بیان شد، در وایت پیپر به صورت کامل یک پروژه مورد بررسی قرار می‌گیرد. اطلاعات فنی و جملات سخت و پیچیده ممکن است در آن استفاده شود تا گروه‌های مختلف متقاعد به ورود به آن پروژه شوند، اما در لایت پیپر یک نسخه سبک و قابل فهم‌تر برای عوام مردم وجود دارد. این اطلاعات سبک عبارتند از:
- توضیح مختصر، جامع، کوتاه و قابل فهم از پروژه
- توضیح خلاصه و دقیق در رابطه با مشکلی که کاربران با یک حوزه در دنیای بلاک چین دارند
- توضیح در رابطه با راه‌حلی که تیم توسعهدهنده در نظر گرفته است
- استفاده از گراف‌ها و نمودارهای بسیار خلاصه و در عین حال جامع و کاربردی که به صورت تصویری مخاطب را به پاسخ پرسش خود برساند
- توضیح کلی و کوتاه در رابطه با توکنی که به عنوان پاداش در این پروژه قرار است عرضه شود و نحوه خرید و فروش آن
یلو پیپر چیست؟
علاوه بر وایت پیپر و لایت پیپر، سند دیگری نیز در دنیای بلاک چین است که جنبه عمومی ندارد و بیشتر می‌توان آن را برای متخصصان و کارشناسان حوزه ارز دیجیتال دانست و یلوپیپر نام دارد. این سند به صورت کلی اطلاعاتی در رابطه با تحقیقات و پژوهش‌هایی در خود جای داده است که هنوز مورد پذیرش عمومی و رسمی قرار نگرفته‌اند و تیم توسعهدهنده در حال بررسی آن‌ها هستند.
این سند عموما برای انتشارات آکادمیک و تجزیه و تحلیل‌های علمی نوشته می‌شود و در فناوری بلاک چین نیز ورود کرده است. برای ICOها و کسب‌وکارهای مبتنی بر بلاک چین به ویژه توسعه‌دهندگان حوزه بلاک چین، یلوپیپر سندی فنی است که روند توسعه و تغییر یک فناوری دیجیتالی را که همچنان در دست بررسی و تحقیقات بیشتر است را نشان می‌دهد.
این سند به صورت تئوری و مبتنی بر پژوهش است و در دل خود جنبه‌های بالقوه توسعه یک تکنولوژی را در مقایسه با برنامه تکمیل شده که در وایت پیپر وجود دارد نشان می‌دهد. در یلوپیپر عمدتا تجزیه و تحلیل‌های محاسباتی و ریاضی به صورت علمی بیان می‌شوند. برای درک این سند می‌توانید نگاهی به یلوپیپر اتریوم بیندازید.
در مقایسه با وایت پیپر، یلوپیپر اتریوم با زبانی کاملا متفاوت و تخصصی نوشته شده است. در یلوپیپر اتریوم، فناوری این شبکه با تعاریف آن وجود دارد اما خواننده وارد مباحث پیچیده ریاضیاتی می‌شود که برای متخصصان بلاک چین نوشته شده و برای عوام قابل فهم نیست. یلوپیپرها عمدتا اسناد ضروری برای توسعه روابط میان شرکت‌های مختلف بلاک چین و تیم‌های توسعهدهنده آن‌ها است.
بژپیپر چیست؟
در کنار وایت پیپر و دیگر اسناد یاد شده در این مقاله، بژپیپر نیز دیگر سندی است که برای مطالعه و اعتباربخشی به یک پروژه بلاک چین ی نوشته می‌شود. بژپیپر را می‌توان یک نسخه اصلاح شده از یلوپیپر دانست که دانش فنی کمتری را برای مخاطب خواهد داشت. به عبارتی می‌توان گفت که در بژپیپر، عبارات سخت و پیچیده یلوپیپر شکسته و ساده‌سازی می‌شوند تا برای مخاطب قابل فهم‌تر باشد.بژپیپر نیز همانند یلوپیپر بیشتر برای کارهای تحقیقاتی و کارشناسان و فعالان حوزه ارزهای دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نمونه وایت پیپر از کجا پیدا کنیم؟
اولین و معروف‌ترین وایت پیپری که در حوزه ارزهای دیجیتال عرضه شد وایت پیپر بیتکوین است. وایت پیپر بیتکوین نخستین بار توسط ساتوشی ناکاموتو منتشر شد که در آن به صورت کامل مشکل جهان با سیستم مالی سنتی را نشان می‌داد و راهکاری که ساتوشی ناکاموتو برای آن ارائه کرده بود را به خواننده می‌رساند.
در ادامه می‌توان به وایت پیپر اتریوم اشاره کرد. این سند نیز به عنوان یکی دیگر از سپیدنامه‌های مهم و موثر در حوزه ارزهای دیجیتال شناخته می‌شود که الهام‌بخش بسیاری از پروژه‌های دیگر شد.
پروژه‌هایی بزرگ دیگری نیز در دنیای ارزهای دیجیتال وجود دارند که برای نوشتن وایت پیپر می‌توان از آن‌ها الهام گرفت. برای مثال پروژه آوالانچ و پولکادات دو پروژه بزرگ هستند که می‌توان وایت پیپر آن‌ها را الهام‌بخش بسیاری از طرح‌ها و پروژه‌های دیگر دانست.
در دنیای بلاک چین، وایت پیپر فانوس یک پروژه است!
همانطور که خواندید، وایت پیپر سند بسیار مهمی است که اهداف یک پروژه و چشم اندازهای تیم توسعهدهنده آن را نشان می‌دهد و همانند فانوسی در دل تاریکی، راه را برای ورود سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان در سطوح فردی و سازمانی باز می‌کند.
وایت پیپر اطلاعات فنی در رابطه با پروژه، توکنی که به عنوان پاداش داده خواهد شد، فناوری به کار رفته و تیم توسعهدهنده در خود دارد تا سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان بتوانند اعتبارسنجی درستی از میان هزاران پروژه بلاک چین ی داشته باشند.
در کنار وایت پیپر، لایت پیپر نیز نقش مهمی دارد و همانند تیزر یک فیلم سینمایی، می‌تواند مخاطب را برای مطالعه وایت پیپر اصلی پروژه ترغیب کند. یلوپیپر و بژپیپر نیز دو سند دیگر در دنیای بلاک چین هستند که برای امور تحقیقاتی و موارد فنی تایید نشده‌ای که در دست بررسی تیم توسعهدهنده هر پروژه بلاک چین قرار دارند نوشته می‌شوند. این دو سند بیشتر برای شرکت‌هایی که در حوزه بلاک چین فعال هستند و قصد همکاری با یکدیگر را دارند اهمیت پیدا می‌کند و به صورت تئوریک، الگوریتم‌های ریاضیاتی هر شبکه را بیان می‌سازند.
